23.6.21

Colores Prohibidos (Yukio Mixima)


Audio

I.

L INTAMU.

Yasuko, segun el ritual d'aquelhæs xhuntançæs, sentaræ n cuœlho de Xunsuke, q'andaba na veranda arrecostau n un assientu de vlima.

Elho lu fhazìæ feliz.

El tiempu yera decididamente estival, & Xunsuke nun recibìæ vjsitantes læs mañanæs. N essæs horæs trabayaba si yi appetecìæ, si non scribìæ delhæs cartæs, mandaba trahe'l sofà de canha pa l quintanal a visiego so los àrboles, sporrìæ-se lleyendo abandonando bien ceho l lhibru næs rodiyæs, ou tocaba la tyoqueirina tyamando a la servienta & pedìæ-y daquè the; si nun dormieræ por daquè la nuœithe anterior, puxaba l cobertor sobre læs piernæs ta l peithu & permittìæ-se intos dormir un pouco.

Ta indagora, sessenta & cinco anhos mas tarde, nun tenìæ un solu interes tres essi nome.

Non por una qüestion de principios.

Simplemente nun tenìæ aquelha percepçon obiectiva de la relaçon ente sigo & la outra xhente que ye indispensable n qualquier interes.

Essa completa absencia d'obiectivaçon, l alhourie & la incerteza de la relaçon cun lo exterior & cul propriu interior conferìæn un ton d'origïnalidà ta mesmamente a læs obræs de l sou tiempu maduro, non obstante tenìæn una lhende; dibæn a distercio d'elementos essenciales d'una novela, cumo los accidentes q'apahecen dramaticamente de los conflictos de character ente los protagonistas, læs anotaçones satýricæs, el relieve plàsticu de los proprios protagonistas, ou l contraste ente l ambiente & los protagonistas ...

D'elho dependìæ que dos ou tres crìticos particularmente severos indagora insistieren in declaralu un gran scriptor.

Yasuko pesaba næs piernæs de Xunsuke, invuœlta n un cobertor & comodamente sporrida nel sofà de canha.

Elhi pensou n una gracia salaz, sì q'ansì preferîu cincar quietu.

Un insistente cri-cri de bilhouîræs fhixzo indagora mas fhundu aquel silencio.

Da quando, Xunsuke sentìæ una spetonada na rodiya dreitha, cumo un vagu annuncio d'un mal mas fhundu.

Læs ròtulæs, compromissæs polos anhos, nun podìæn supportar mũîthu mas tiempu l pesu de la carne tebia de la rapaza; sì q'ansì una specie de presto subtil apahecìæ na expression de Xunsuke, ente que l dolor augmentaba quasj q'imperceptiblemente.

Finalmente, dixo: "Duœl-mi la pierna, Yasuko, vida. Hagora vou movela de lhau, sienta ende."

Un momentucu, Yasuko mirou pa la cara de Xunsuke cun wœyos serios & anxiosos & rîu un pouco.

Habìæ disprezio n aquel Mirar & l vieyu scriptor catou-lo.

Alçando l arca, abraçou a la muyer per tras, mangou-y la mano so la callàxina virando-y la cara & beisou-la nos beiços.

Sì q'ansì fhixzo-lo aina, quasj que por oblrigaçon, & sentiendo un fhuœrte dolor na rodiya, volvîu a sporrise de costau.

Quando alçou la cara & mirou a l rodiu, Yasuko sumieræ. Nun soupo mas nada n una selmana.

N una caminada, buscou-la n casa.

La moça salieræ cun duæs ou tres colhaçæs de schuœla pa una staçon thermal costeira na rimada sur de la Penìnsula d'Izu.

De puœis de marca'l nome l hotel n un quadernu, tornou par casa & immediatamente martsou.

Un scriptu, que d'aquelha se y pedìæ cun insistencia, valìæ de disculpa pante si mesmu & pante outra xhente pol amor d'aquelha sùbita travessìa solitaria n plenu verano.

Por evita'l calor, seleccionou un tren que partìæ ceho, sì q'ansì la roupa de cànhamo blranco quedou da reu moyaho de sudor.

Xunsuke bebîu una lhapada the verde commun que se caltenìæ calliente n thermo. Mitîu la mano fina, seca cumo bambù, in bolsu & intamou ller, fhadiau, el prospectu de la obra completa que l trabayador d'una gran editorial venieræ intregay a la staçon.

Essa fhoi la tercer collecçon d'obræs completæs de Hinoki.

La primeira publicaræ-se quando mal tenìæ 45 anhos.

Ya d'aquelha - pensaba Xunsuke - la xhente consideraræ aquel maçu de scriptos stable & definitivu, quasj que la personificaçon d'una madurez indiscutible, & you tamien andaba immersu n essa cousa absurda, extrañu a læs miæs obræs, a l mîou spìritu, a l mîou pensamiento.

Læs miæs obræs nun son absurdæs... cumo todos bien saben, Tamien por elho tuvi l orgulhu de nun toma'l mîou pensamiento cumo pretextu, por defende' la absurdidà miæ.

Por purifica'l pensamiento, you sacaræ de la comedia absurda toda actividà de l spìritu.

Ye nidio que læs appetenciæs carnales nun yeræn la ùnica razon.

El mîou absurdo nun concierne nin a l spìritu nin a la carne, mal ye a penæs una increhible capacidà de descripçon, que ginda sobre min cumo una condena & que solo se ye a definir cumo inhumana.

Mesmamente hagora.

Mesmamente hagora que tengo sesenta & seys anhos...

Cun una sorrisa amarga contemplou mũîthu tiempu la suæ propria semeya impressa na portada l prospectu.

Yera la photographìa d'un vieyu, un vieyu feu, indiscutiblemente. Yera fàcile attribuiyi-lo, queriendo, aquelha qualidà questionable que la xhente tyama belheza absurda: testeira lharga, carrielhos blrigeiros, beiços carnosos & àvidos, callàxina obstinada; &, nidiamente impressos in todelæs suæs traçæs los scatafinos d'un lhargu lhabor, u l spìritu participaræ.

Per outra parte aquelha cara, mas que fhormada, pahecìæ corrompida pol spìritu. Amosaba un excedente, un excessu de spiritualidà.

Que fea ye a ser una cara que fhala falsamente d'una nudez occulta de l cuœrpu, por ende na feura de Xunsuke habìæ cumo una nudez gasta de spìritu que nun yera ya a asconde' la vergœnça.

Quasj que mirou pa l outru lhau cun vergœnça.

Si l gloriosu conceyo d'homes modernos que s'intoxicæn por plrazeres intellectuales - teniendo substituyido l cultu a l ego pol interes humanu, & privando de la universalidà a l conceitu de belheza, & franciendo, graciæs a esti bandidismo brutal, qualquier acuœrdu ente la èthica & la belheza - si quieren xhulga' la phyisonomìa de Xunsuke attractiva, alhà elhos. Por ende, per tras de la cobierta q'exhibìæ mayestuosamente læs fheithuræs d'aquelha feura senil, alhiñabæn-se los varios commentarios publicitarios d'una dezena de famosos.

El contraste cun la photographìa yera bizarru.

Aquelhæs auctoridahes de l mundo l pensamiento, preparadæs par monstrase u quier que la suæ presencia fhuer necessaria, aquelha bandada de papagayos calvos cantabæn a l alto la lheva l cantar pedidu, salmodiando a choru la belheza de la inquietude inefable inherente a læs obræs de Xunsuke.

Un famosu crìticu, tamien conhocidu cumo specialista nos studios de la obra litteraria de Hinoki, arresumîu los venti volumes d'esta colleçon d' 'obræs completæs' de la segiente fhorma: Una obra immensa.

Precipita-se næs nuœssæs almæs cumo una nublre.

& Dictou-se por sentimientos verdadeiros, salvos pol scepticismo. Pienso que si Hinoki nun tuvier dientro de sigo l don de l scepticismo, ya sfhexzieræ la suæ obra a l in par que la componìæ, & nun exponrìæ esti cuœlmu de cadàveres de lantre todos.

Næs obræs de Hinoki sta lo imprevisto, la inquietude, l infortunio, la infelicidà, la immoralidà, arresumiendo, todelæs qualidahes arrepresentæn-se n negativo.

Cada èpocha describe-se cumo teniendo un fhundu de decadencia.

Si l assumptu ye un amor, l aspectu puœstu n relieve ye l de la decepçon & de l cansaçu.

Siempre pintada cumo una fhorma viva & explosiva, sta a l contrario la sinhalrdà, que se sparce næs almæs cumo un andaç n una vilha de los tròpicos.

Quasj que paheç que los fhuœrtes sentimientos humanos, odio, zelos, maldà, todelæs variæs fhormæs de passiones, nun tienen dala relaçon cul auctor. Impero, un calor residual, n una ùnica vena d'aquel cadàvere de passiones, fhala-nos de los valores primitivos de la vida meyor que l fhœw d'un organismu indagora vital.

Na indiferencia tiembla l blrincu subtil de la sensibilidà, na immoralidà un xacìu èthicu minaçau, na apathìa un puxu vigorosu.

& Que habilmente se structura la prosa n esti procedemiento paradoxal: una prosa, si se quier, arrefinada, q'altera l significau de la pallabra, una prosa que nin cubre l pensamiento nin amaruta l thema, sì q'ansì ye una tùnica pola tùnica, l oppuœsto d'una prosa snuda.

& Cumo frontones de l Partenon ou de la Nike de Peonio.

Nun se trata d'un simple aggregau de lhiñæs fluctuantes a comuña cun los movemientos de l cuœrpu, trata-se de doblreces que s'alhiberæn, que flotæn por cuœnta propria...

Conforme adelantraba na lleitura, una risadina rabiosa apahecîu na boca de Xunsuke.

Al final, irritou-se.

Nun intendieræn nada, andæn da fheitho a fhuœra l tiestu.

Esto mal ye un afhalagu intyenu de banalidà & fatadæs. Que innocente! & Ya que me conhoç d'ha venti anhos...

Intorniou los wœyos a l panorama que s'extendìæ alhende l ventanal de l cotse de segunda classe.

Vìæ-se l mar.

Una barca de pesca intamaba salear.

Læs velæs blrancæs sporridæs sin intsar pol aire sofhitabæn-se langidamente n borriquete cun sinhalrdosa coqueterìa, cumo si se sentieren expuœstæs a l Mirar de tanta xhente.

D'aquelha, daquè a los pies de l àrbole emittîu una lhuz extremamente brilhante per un intrin.

Immediatamente l tren, roçando la viesca de piñeiræs coloradæs, cun canhæs brilhantes que s'infhilabæn cul sol d'aquel mediu-dìæ de verano, introu n un tùnnel.

Serìæ la reflexion d'un speyo? pensou Xunsuke.

Habìæ una pescadora na barca? Andaba pintando-se? Talvez el speyo, ente læs palmæs de læs manos prietæs cumo læs d'un home, trahicionaba l secreto d'un Mirar feminin conhocedor de los occupantes? La poètica phantasìa fhoi scontra la cara de la pescadora.

Yera la de Yasuko.

El cuœrpu flracu & sudau de l vieyu scriptor ximelgou-se ...

Fhoi da veræs Yasuko? “Cumo si l auctor nun conhocier l odio, los zelos, la maldà, læs passiones fhuœrtes” ...

Mentiræs, mentiræs.

Al contrario de l commun de los mortales, l artista amaruta la suæ propria maneira de sentir por expressala, non por ascondela; los defensores de l arte cumo funcçon sociològïca, a l arrefhugar Xunsuke Hinoki una confession snuda, acusaræn-lu d'absencia d'ideologïa, nun pretendiendo prestase a corroborar fines ideològïcos deixando vislumbrar un 'final feliz' a l conclui' los acontecemientos, pintando-lo cumo se pinta a una chorista q'alça la saya por fhaer brilha' læs nalgæs.

El sou conceitu de vida & arte, non obstante, necessariamente trouxo cun sigo una sterilizaçon.

Lo que tyamamus pensamiento vien de puœis de l phenòmeno, non inantea.

Entra n scena cumo advogau, por patrocina' læs acçones a læs que nos conduz la fortuna ou l impulsu, adornando-læs cun xacìu & èthica, mutando la fortuna n necessidà, l impulsu n voluntà.

Si un ciegu se cute scontra un poste telegràphicu & se manca, el pensamiento nun val par guarilu; sì q'ansì polo mènos atopa una maneira de manga' la culpa n poste.

L attribuçon d'una èthica a una serie de paroxismos, transformando-la n systema, reduz el subiectu de l acçon a una variable, cumo n un càlculu de probabilidahes.

Occurrîu-se-y una idea, ansì q'intyenou læs caleyæs de papel de borrafha. Quien tien el pensamiento deixa-se ingidiyar pola illusion de que ye a abri' la prision a voluntà solo cun læs suæs propriæs fhuœrçæs.

Cumo una phantasma, lo absurdo, que siempres excluyeræ de læs suæs obræs, venìæ todelvs nuœithvs a perturba'l sou suœnhu.

Los sous très casamientos falhidos nun deixaræn traçæs næs suæs obræs.

Fhœnte



1.6.21

La Ùltima Qüestion 3 (Asimov)

 4808763
VJ-23X dixo: “Cumo una qüestion secundaria, ha hi un problema de transporte. Intrugo-mi quantæs unidahes de fhuœrça solar fhairan falta por mover galaxiæs d'individuos d’una Galaxia pa outra.” “Un puntu per bønu. Ya l home consume duæs unidahes d’energïa solar pœr anhu.” “La mayor parte ye borrafha. A l final, la nuœssa propria Galaxia sola produz mil unidahes d’energïa solar a l anhu & mal gastamus duæs d’elhæs.”
“Acuei, sì q’ansì mesmamente cun una efficiencia de l ciento por ciento, mal a penæs evitamus el final. Los nuœssos requisitos d’energïa andæn txubiendo n una progression gëomètrica indagora mas ràpido que la nuœssa poblaçon. Vamus quedar sin energïa indagora mas ceho que quedar sin galaxiæs. Una bøna observaçon. Una per bøna observaçon.”
“Tenremus d’eguar nuœvæs strelhæs a partir de gas interstellar.”
“Ou de calor dissipaho?”, introgou MQ-17J, sarcasticamente.
“Ha d’haber delha maneira d’arreverte’ la entropìa. Ha hi q’introgar a l AC Galàctico.
VJ-23X nun yera realmente seriu, sì q’ansì MQ-17J sacou l sou contactu AC de l bolsu & mangou-lu na mesa de lantre d’elhi.
“Ando pensando n’elho”, dixo. “Ye daquè que la raça humana habrà d’incarar alquando.”
Mirou tetricamente pa l sou pequenhu contactu AC. Mal teniæ dous centìmetros cubos & nun yera nada n si mesmu, sì q’ansì andaba connectau pœl hyperspacio cul gran AC galàcticu que serviæ toda la humanidà. Hyperspacio consideraho, yera parte integrante l AC Galàcticu. MQ-17J aparou por introgase si dalgun dìæ na suæ vida immortal diriæ ve’l AC Galàcticu. Fhoi n un pequenhu mundo proprio, una telaraña de feixes de fhuœrça sofhitando la materia drientro d’unde hintsentes de submesones occuparæn el sitiu de læs antiguæs vàlvulæs moleculares tarascæs. Por ende, magar el sou funccionamiento subethèrico, a l AC galàcticu conhœciæ-se-lu por tener mil metros de diàmetro.
MQ-17J introgou de repente a l sou contactu AC: “Ye alquando a arrevertise la entropìa?” VJ-23X paheciæ assustau & dixo de smeno: “Oh, vamus dizilo, nun yera la miæ intençon q’introgares esso.”
“No, por que?”
“Nòs sabemus que la entropìa nun ye a arrevertise. Nun se puœde transformar fhumo & cinrada outra vez n un àrbole”. “Nun tienes àrboles nel tou mundo?”, introgou MQ-17J.
El son de l AC Galàcticu deixou-los silenciosos. La voz suæ salîu fina & guapa de l pequenhu contactu AC na mesa. Diziæ: EXISTEN DATOS INSUFFICIENTES PA UNA RESPUŒSTA SIGNIFICATIVA.
VJ-23X dixo: “vîsti!”
Los dous homes intos volvierun a la qüestion de l informe q’habiæn fhazer a l Conseyo Galàctico.
La mente de Zee Prime arrecorrîu la nuœva galaxia cun un interes smolrecidu polæs incontables vuœltæs de strelhæs que la impuvisabæn. Nun la vieræ nunca inantea. Veriæ elhi alquando todæs elhæs? Tantæs d’elhæs, cada una cun la suæ carga d’humanidà — Sì q’ansì una carga que yera quasj q’un pesu muœrtu. Cada vegada mas, la verdadeira essencia l home atopaba-se eiquì, nel Spacio. Mentes, non cuœrpos! Los cuœrpos immortales remanecieræn a tras nos planetas, suspendidos pœr dòminæs. Da quando, acordabæn p’actividahes materiales, sì q’ansì tornaba cada vegada mas ralro. Poucos nuœvos individuos wañabæn na existencia por axhunta-se a la massa increhiblemente poderosa, sì q’ansì, que mas daba? Habiæ poucu sitiu n Universo pa individuos nuœvos. Acordarun a Zee Prime de l sou suœnhu a l incontrase cun los tenues tentàculos d’outra mente.
“Sou Zee Prime”, dixo Zee Prime. “& Tu?”
“You sou Dee Sub Wun. La tuæ galaxia?”
“Tyamamus-la mal a penæs la Galaxia. & Tu?
“Tyamamus la nuœssa ermano. Toda la xhente tyama la suæ Galaxia Galaxia & mas nada. Por que non?”
“Ye verdà. Visto que todælæs galaxiæs son ermanæs.”
“Todælæs galaxiæs non. N una galaxia particular, la raça humana debîu wañar. Esso fhai-lo differente.”
Zee Prime dixo: “U?”
“Nun tengo certeza. L AC Universal ha sabelo.”
“Tenemus que y lo introgar? De smeno pica-mi la curiosidà.”
Læs percepçones de Zee Prime ampliaræn-se ta que læs propriæs galaxiæs ingurriaræn & se tornaræn n una puvisa nuœvo, mas diffuso n un fhundu mũîtho mayor. Tantæs centenæs de bilhones d’elhæs, todæs cun los sous seres immortales, todæs cargando la suæ cargaçon d’intelligënciæs cun mentes q’analayæn lhibremente pœl Spacio. & Por ende, una d’ente elhæs yera ùnica ente todæs elhæs siendo la Galaxia primitiva. Una d’elhæs tuvo, nel passau sou vagu & distante, una campaña u fhoi la ùnica Galaxia habitada por xhente.
A Zee Prime consumiæ-lu la curiosidà de ver esta Galaxia & apelhidou: “AC Universal! In quala Galaxia se formou l home?”
L AC Universal ascuîthou, puœis in todolos mundos & por todu l Spacio, teniæ los sous receptores preparahos, & cada receptor conduziæ pente l hyperspacio a daquè puntu disconhocidu u L AC Universal se calteniæ indifferente.
Zee Prime mal conhœciæ un home a l que los sous pensamientos caltriaræn drientro de la distancia sensorial de l AC Universal, & mal relatou un globu brilhante, cun 60 centìmetros de diàmetro, diffìcile de ver. “Intos como puœde ser esso todo de l AC Universal?” Zee Prime introgou.
“La mayor parte”, fhueræ la respuœsta, “sta nel hyperspacio. Nun sou a afigurame n que fhorma sta ende.”
Tampouco habiæ quien poder, puœis passaræ ha mũîtho l dìæ, sabiæ-lo Zee Prime, quando qualquiera persona participaba na construcçon d’un AC Universal. Cada AC universal proyectaba & construyiæ l sou successor. Cada un, na suæ existencia d’un milhon d’anhos ou mas, accumularæ los datos necessarios pa eguar un successor meyor, mas complexu & mas capaz, u l sou propriu alrmazen de datos & individualidà stariæ submersu. L AC Universal interrumpîu los pensamientos errantes de Zee Prime, non cun pallabræs, interrumpîu-los cun orientaçon. La mentalidà de Zee Prime impobinou-se pa l mar tenue de galaxiæs & una n particular agrandou-se n strelhæs.
Un pensamiento vieno, infinitamente distante, sì q’ansì infinitamente claro. “ESTA YE LA GALAXIA PRIMITIVA DE L HOME.”Sì q’ansì yera l cabu lo mesmo, ermana de qualquiera outra, & Lee Prime suffocou la suæ decepçon.
Dee Sub Wun, la mente de quien accompañaræ a l outru, dixo de repente: “& Ye una d’estæs strelhæs la strelha primitiva l home?”
L AC Universal dixo: “LA STRELHA PRIMITIVA TORNOU-SE NOVA. YE UNA NANA BLRANCA”
“Morrîu la xhente que staba n elha?” introgou Lee Prime, assustau & n sin pensar. L AC Universal dixo: “UN MUNDO NUŒVO, CUMO N ESSOS CASOS CONSTRUYÎU-SE PA LOS SOUS CUŒRPOS PHÝSICOS NEL TIEMPU.”
“Sì, claro,” dixo Zee Prime, sì q’ansì dominou-lu de todæs maneiræs una sensaçon de perdiçon. La suæ mente libertou l control sobre la Galaxia primitiva de l home, deixando-la blrincar de vuœlta & perdese ente los puntos borrosos. Nun queriæ volver velo.
Dee Sub Wun dixo: “que fhoi?”
“Læs strelhæs stan morriendo. La strelha primitiva sta muœrta. “
“Van morrer todæs. Por que non?”
“Sì q’ansì quando toda la energïa acabe, los nuœssos cuœrpos finalmente morreran, & tu & you cun elhos.” “Esso lhevarà bilhones d’anhos.”
“Nun m’appeteç q’esso aconteça nin de puœis de bilhones d’anhos. AC universal! Como se ye a impedir que læs strelhæs muœrran?”
Dee Sub Wun dixo prestando-y: “Andæs introgando como ye a ser arrevertida la direcçon de la entropìa.”
& L AC Universal respondîu: “INDAGORA NUN HA HI DATOS SUFFICIENTES PA UNA RESPUŒSTA SIGNIFICATIVA.”
Los pensamientos de Zee Prime arretornaræn a la suæ propria galaxia. Nun pensou ya n Dee Sub Wun, el cuœrpu d’esti podriæ star sperando n una galaxia a un trilhon d’anhos-lhuz de distancia, ou na strelha pròxima a la de Zee Prime. Nun daba mas.
Infelizmente, Zee Prime intamou apañar hydrògëno interstellar pol amor d’egua’ la suæ propria strelhina. Si læs strelhæs han morrer alquando, polo mènos delhæs indagora puœden eguase.
L home considerou-lo pa cun sigo, puœis de cierta fhorma, la humanidà, mentalmente, yera una. Consistiæ n un trilhon, trilhon, trilhon de cuœrpos eternos, cada un nel sitiu sou, cada un arrepousando quietu & incorruptible, cada un curiau por autòmatas perfeitos, egualmente incorruptibles, ente que læs mentes de todolos cuœrpos lhibremente se funden unæs næs outræs, instremables. L home dixo: “L Universo sta morriendo.”
L home mirou pa læs galaxiæs que s’apagabæn. Læs strelhæs colosæs, gastiçæs, sumieræn ha mũîthu tiempu, de vuœlta a l passau mas scuru de los passahos scuros. Quasj que todælæs strelhæs yeræn nanæs blrancæs, sumiendo ta l fin.
Strelhæs nuœvæs eguaræn-se cun la puvisa d’ente læs strelhæs, delhæs pœr processos naturales, outræs pœla propria humanidà, & essæs tamien andabæn sumiendo. Læs nanæs blranquæs indagora podriæn cutise ente elhæs & cun læs poderosæs fhuœrçæs ansì alhiberadæs, eguariæn-se strelhæs nuœvæs, sì q’ansì mal una strelha d’ente cada mil nanæs blrancæs destruyidæs, & essæs tamien tyigariæn a l sou final.
l home dixo: “Cun precauçon, conforme afhalaho pœl AC Còsmicu, la energïa q’indagora remaneç pœr todu l Universo durarà bilhones d’anhos.”
“Sì q’ansì cun esto & cun todo”, dixo l home, “eventualmente todo aportarà a l fin. & Ya que puœda economizase, & ya que puœda extendese, la energïa, una vez gasta, acaba & nun se puœde restaurar. La entropìa ha de spoxigar siempre ta l màximo.”
L home dixo: “La entropìa nun se ye a arrevertir? Vamus introgar a l AC Còsmicu. “L AC Còsmicu arrodiaba-los, sì q’ansì non nel Spacio. Nin un fragmento d’elhi staba nel Spacio. Staba nel hyperspacio & staba fheithu dalgo que nun yera nin materia nin energïa. La question de la suæ medida & naturaleza nun teniæ xaciu n tèrminos que l home fhuer a comprehender.
“AC Còsmicu”, dixo l home, “como se ye a arreverti’ la entropìa?”
L AC Còsmicu dixo: “INDAGORA NUN HA HI DATOS SUFFICIENTES PA UNA RESPUŒSTA SIGNIFICATIVA.”
L home dixo: “Apaña datos addicionales”.
L AC Còsmicu dixo: ‘FHAIREI-LO. LHEVO FHAZIENDO-LO HA CIEN BILHONES D’ANHOS. TIENEN-MOS A LOS MÎOUS PREDECESSORES & A MIN FHEITHA ESTA QÜESTION MŨÎTHÆS VEZES. TODOLOS DATOS QUE TENGO REMANECEN INSUFFICIENTES. “Venrà un tiempu”, dixo l home, “u los datos seran sufficientes ou l problema serà insoluble n todælæs circumstanciæs concibibles?”
L AC Còsmicu dixo: “DAL PROBLEMA YE INSOLUBLE N TODÆLÆS CIRCUMSTANCIÆS CONCIBIBLES.”
L home dixo: “Quando tenras datos sufficientes por responder a la qüestion?” L AC Còsmicu dixo: “INDAGORA NUN HA HI DATOS SUFFICIENTES PA UNA RESPUŒSTA SIGNIFICATIVA.”
“Vas segir trabayando n esso?” introgou l home.
L AC Còsmicu dixo: “Sì.”
L home dixo: “Vamus sperar”.
Læs strelhæs & galaxiæs morrieræn & s’extingieræn, & l Spacio scurecîu de puœis de diez trilhones d’anhos d’exhaustion.
Un por un, l home fundîu-se cul AC, cada cuœrpu phýsicu fhoi perdiendo la suæ identidà mental d’una maneira que, dalguna fhorma, nun yera una perdiçon, yera una ganhancia.
La ùltima mente l home fhixzo una pausa inantea de la fusion, contemplando un spacio que nun incluyiæ ma la borra d’una ùltima strelha scura & nada ma materia increhiblemente fino, ximelgaho aleatoriamente polæs puntæs de calor que se van gastando, asymptoticamente, ta l zero absoluto. L home dixo: “AC, esto ye l final? Nun ye a arrevertise esti chaos pa l Universo outra vegada mas? Nun se ye a fhazer?”
AC dixo: “INDAGORA NUN HA HI DATOS SUFFICIENTES PA UNA RESPUŒSTA SIGNIFICATIVA.”
La ùltima mente l home fundîu-se & solo AC existîu – & esso nel hyperspacio.
La materia & la energïa acabarun & cun elho l Spacio & l Tiempu. Ta mesmo l AC mal existiæ por causa a penæs de la ùltima qüestion que nunca respondieræ de magar el momento n q’un computador [tèchnicu] medio infhilau diez trilhones d’anhos inantea ponxieræ la question d’un computador que yera pal AC muitho mènos q’un home. Home.
Todælæs outræs qüestiones respondieræn-se, & ta q’esta ùltima qüestion tamien se respondier, AC podriæ nun alhibera’ la suæ consciencia.
Todolos datos que s’apañaræn aportaræn a l final. Nun se deixou por apañar nada. Si q’ansì todolos datos que s’apañaræn indagora teniæn falta correlacionase da fheitho & ponese xhuntos cun todælæs relaçones possibles.
Un intervalo atemporal gastou-se fhaziendo-lo.
Succedîu q’AC deprendîu como inverti’ la direcçon de la entropìa. Sì  q’ansì hagora nun habiæ quien poder da’ la respuœsta a la ùltima qüestion. Nun daba mas. La respuœsta – por demonstraçon – cudiariæ d’elho tamien. Pa outru intervalo atemporal, AC pensou na meyor fhorma de fhaelo. Cun precauçon, AC organizou l programma.
La consciencia d’AC arrodiaba todo lo q’un dìæ fhueræ un Universo & wariaba sobre lo q’hagora yera l Chaos. Passu ente passu, ha fhazese.
& AC dixo: “HAIGA LHUZ!”
& Houbo lhuz —
Fhœnte na parte primeira

16.5.21

La Última Question 2 (Asimov)

 The Last Question on Behance
 
Intos, quando los tèchnicos assustahos sentierun que nun podiæn arretene'l aliendu mas, houbo un sùbitu blrincu de vuœlta a la vida de l teletypu connectau a aquelha parte de Multivac. Cinco pallabræs impresses: DATOS INSUFFICIENTES PA RESPUŒSTA SIGNIFICATIVA. "Nun puœde ser", sussurrou Lupov. Salierun corriendo.
A la outra mañana, los dous, cun un dolor de cabeça que los atormentaba & bouca dolorida, scaheicieræn l incidente.
Jerrodd, Jerrodine & Jerrodette I & II observaræn la figura strelhada na pantalha camudar a medida que l passu pœl hyperspacio se completaba nel sou lapsu non temporal. Immediatamente, la puvisa uniforme de strelhæs dîou passu a la predominancia d'un ùnicu discu brilhante & luminosu, de l vultu d'un banzon, centrau na pantalha de visualizaçon.
"Ye X-23,", dixo Jerrodd infhoutau. Læs suæs manœs finæs apretarun-se cun fhuœrça tras el lhumbu & los tucos quedarun-y blrancos.
Læs pequenhæs Jerrodettes, intrambæs nenhinæs, experimentaræn el passu a l hyperspacio la primer vez de læs suæs vidæs & sentiæn-se cohibidæs cun la sensaçon momentanea d'interioridà. Interrarun læs suæs risotadæs & persegierun-se una a outra scontroladamente a l rodiu la maî, apelhidando: "Aportemus a X-23 - aportemus a X-23 - nòs -"
"Calma, nenhæs." dixo Jerrodine bruscamente. "Andæs ciertu, Jerrodd?"
"Que ha hi que fhaer ma star ciertu?" introgou Jerrodd, mirando pa la protuberæncia de metal sin traçæs characterìsticæs xhusto so l teithu. Extendìæ-se a lo lhargo la stancia, sumiendo na parede n cada cabu. Yeræ de la lhargor de la nave.
Jerrodd mal sabiæ nada de la spessa barra de metal, excepto que se tyamaba Microvac, que se y introgaba si a daquien y appeteciæ; que, si nun se fhaziæ, indagora teniæ l lhabor de gia' la nave ta una meta preconfigurada; que s'alimentaba d'energïa de læs variæs staçones d'energïa subgalàcticæs; que calculaba læs equaçones pa los saltos hyperspaciales. A Jerrodd & familia solo yos quedaba sperær & vivir nos còmodos aposentos de la nave. Daquien cierta vez dixeræ-y a Jerrodd que l "AC" a l cabu de "Microvac" significaba "computador automàticu" n angles antiguo, sì q'ansì elhi andaba a piques de scaheicer ta esso. Los wœyos de Jerrodine mugabæn-se a l observa' la pantalha. "Nun sou a evitalo. Siento-me extraña deixando la Tierra."
"Por que, pol amor de Dîous?" requerîu Jerrodd. "Nun tenìæmus nada ende. Tenremus todo n X-23. Nun starehes solinæs. Nun seremus pioneiros. Ya existen mas d'un milhon de personæs nel planeta. Dîous mîou, los nuœssos renietos andaran a la cata de nuœvos mundos porque X-23 quedarà per intyenu." Intos, tres una pausa reflexiva, "digo-ti-lo, ye una suœrte que los computadores elaboraræn la travessìa interstellar a l in par que la carreira spoxigaba." "Sei-lo, sei-lo", dixo Jerrodine miseræblemente.
Jerrodette dixo promptamente: "El nuœssu Microvac ye l meyor Microvac de l mundo." "Paheç-mi-lo tamien", dixo Jerrodd, spelurciando-se.
Yeræ una sensaçon agradable tener un Microvac propriu & Jerrodd andaba feliz por fhaer parte de la suæ quinta & non d'outra. De la que l paî d'elhi yeræ muçu, los ùnicos computadores yeræn màchinæs colosales occupando centenes de km² de spacio. Mal habiæ a penæs un por planeta. Tyamabæn-los AC's planetarios. Venieræn fhaziendo-se mas grandes continuamente los postreiros mil anhos & intos, de repente, vieno l refinamiento. Nel sitiu de transistores, mangarun-se vàlvules moleculares pol amor de poder collocar ta l Planetariu AC mas grande n un spacio de mal a penæs media parte l volume d'una nave spacial.
Jerrodd sentîu-se animau, egual que siempre se sentiæ a l pensar que l sou propriu Microvac personal yera mũîthæs vezes mas ingidiyau que l vieyu & primitivu Multivac q'adondaræ l Sol la primer vez, & quasj que tan ingidiyau que l Planetariu AC de la Tierra (el mas grande) que resolvieræ l problema de la travessìa hyperspacial & fhexzieræ possible a læs strelhæs.
"Tantæs strelhæs, tantos planetas", suspirou Jerrodine, occupada cun los sous proprios pensares. "Suppongo que læs familiæs diran pa nuœvos planetas pa siempres, de l xheytu que stamus hagora."
"Non eternamente", dixo Jerrodd, riendo. "Todo apararà un dìæ, sì q'ansì non per bilhones d'anhos. Mũîthos bilhones. Ta que læs strelhæs s'apagen, sabehes. La entropìa ha de xorrecer."
"Entropìa que ye, papa?", glrayou Jerrodette II.
"Entropìa, vidina, mal ye una pallabra que significa a penæs la quantìa de reducçon de l Universo. Todo acaba, sabes, cumo l tou robotin walkie-talkie, alcuœrdes-te?"
"Nun val cun mangar una batterìa nuœva, cumo a l mîou robot?"
"Les strelhæs son læs batterìes, vidina. A l sumise elhæs, ya nun quedæn mas batterìæs."
Jerrodette I de smeno berrou.
"Nun læs deixes, papa. Nun deixes læs strelhæs apagase."
"Hagora mira lo que fhexzîsti", sussurrou Jerrodine, exhasperada.
"Como diba saber you que diba assustales?" Jerrodd sussurrou de vuœlta, "Intruga a Microvac", protestou Jerrodette I. "Intruga-y como prende' læs strelhæs outra vez." "Venga", dixo Jerrodine. "Esso vaî acalmales." (Jerrodette II intamaba tyorar, tamien).
Jerrodd ingurriou-se de costaços. "Hagora, hagora, vidinæs. Vou introgay a Microvac. Nun vos preoccupar, dirà-nos-lo." Introgou-y a Microvac, addicionando aina: "Imprimi la respuœsta".
Jerrodd apañou la tira de finu cellufilm & dixo gayaspeiru: "Ya lo veis, Microvac diz que vaî occupase de todo quando tyege l momento, ansì que nun vos preoccupar". Jerrodine dixo: "& Hagora, nenhes, ye hora de dir dormir. Aportaremus a la nuœssa casa nuœva da breve." Jerrodd lleîu læs pallabræs nel cellufilm da nuœvo inantea destruilo: DATOS INSUFFICIENTES pa RESPUŒSTA SIGNIFICATIVA.
Ingurriou-se de costaços & mirou pa la pantalha. X-23 cincaba lhœw de cara.
VJ-23X de Lameth mirou pa læs profundezæs negræs de l mapa tridimensional & n pequenha scala de la Galaxia & dixo: "Intrugo-mi si nun seremus ridìculos por tener tanta preoccupaçon pol assumptu?"
MQ-17J de Nicron ximelgou la cabeça. "Nun mi lo paheç. Sabes que s'arretyenarà la Galaxia n cinco anhos a l rhythmu actual d'expansion."
Intrambos avultabæn tener venti & poucos anhos, intrambos yeræn altos & perfeitamente formahos. "Cun todo & cun esso", dixo VJ-23X, "Hesito n apresentar un informe pessimista a l Conseyo Galàctico." "Nun diba considerar outru typu d'informe. Ximielga-los un pouco. Tenemus que los ximelgar."
VJ-23X suspirou. "El Spacio ye infinito. Cien bilhones de galaxiæs speræn ser occupadæs. Mas."
"Cien bilhones nun ye infinito & anda tornando-se cada vez mènos infinito. Consideræ-lo! Ha venti-mil anhos, la humanidà resolvîu primeiro l problema d'utilizar energïa stellar, & delhos sieglos mas tarde, læs travessìæs interstellares tornariæn-se possibles. Vagou-y a la humanidà un milhon d'anhos arretyenar un pequenhu mundo & de puœis mal a penæs quinze-mil anhos arretyena' lo que quedaba de la Galaxia. Hagora la poblaçon doblra cada diez anhos..."
VJ-23X interrumpîu. "Podemus agradecelo a la immortalidà."
"Acuei. La immortalidà existe & hemus tenela n cuœnta. Admitto que tien el sou lhau scuru, essa immortalidà. L AC galàcticu tien-mos resuœlto mũîthos problemas, sì q'ansì a l resolve'l problema de la prevençon de la vieyeira & de la muœrte, sfhixzo todælæs outræs soluçones de sou." "Sì q'ansì, nun ti prestariæ abandona' la vida, suppongo."
"De dala maneira", spetou MQ-17J, suavizando-lo immediatamente cun, "indagora non. Nun tengo l tiempu sufficiente. Que tiempu tienes tu?"
"Dous-cientos-venti-très. & Tu?"
"Indagora ando per so los dous-cientos. - Sì q'ansì volviendo a l mîou puntu: la poblaçon doblra cada diez anhos. Una vez q'esta Galaxia stea intyena, arretyenaremus outra n diez anhos. Outros diez anhos & arretyenaremus outres duæs. Outra dècada, outræs quatro. Cien anhos, arretyenaremus mil galaxies. Mil anhos, un milhon de galaxies. Diez mil anhos, todu l Universo conhocido. & Spuœis?"
........
(Fhønte na primer parte)
x

14.5.21

La Ùltima Qüestion 1 (Asimov)

DISTANT FUTURE MONTH #3: The Last Question, by Isaac Asimov — SEVENCUT
Esta ye de lhøñe la miæ storia favorita d'ente todælæs que scribí.
A l final, propunxi-mi contar varios trilhones d'anhos d'historia humana nel spacio d'una storia curtia & deixo-vos la decision de si lo algamei. Tamien imprehendí outru lhabor, sí q'ansí nun vos vou dizir qual fhoi, por nun stropiavos la storia.
Ye curioso que lleitores a maguyo m'intrugæn si you scribieræ esta storia. Avultæn nun s'alcordar nunca de l intitulau de la storia ou (cun certeza) de l auctor, excepto pol vagu Pensar de que podier ser you. Sí q'ansí, ye nidio, nunca scaheicen la storia n si, specialmente l final. La idea paheç afhogar todo - &  satisfheithu por q'ansí lo seya.
La Última Qüestion formulou-se la primer vez, medio inredando, el 21 mayo 2061, n intrando la humanidá la primer vez na lhuz. La qüestion resultou d'una apuœsta de cinco dóllares por unos catsarros, & acontecîu d'esta fhorma:
Alexander Adell & Bertram Lupov yeræn dous de los assistentes fideles de Multivac. Egual de bien que qualquier ser humano podier fhazelo, sabíæn lo que habíæ pœr tras de la cara fría, restalhante & zarramicante - kilómetros & kilómetros de cara - d'aquel computador immensu. Teníæn polo ménos una noçon vaga de l plan completu de relays & circuitos q'ha mũîtho spoxigaræn alhen de l puntu u qualquier ser humano podier tener una comprehension firme de todo.
Multivac yera auto-regulativu & autocorrectivu. Teníæ que lo ser, por nun poder nada humano regulalu & emendalu aína abondo ou mesmo de fhorma adequada ou sufficiente. Intos, Adell & Lupov mal assistierun a l colosu monstruosu de maneira leve & superficial, sí q'ansí tan bien cumo podier qualquiera persona. Cibaræn-lu elhos cun datos, concasaræn læs qüestiones cun læs suæs necessidahes & traduzieræn læs respuœstæs emittidæs. Ciertamente elhos, & todolos outros cumo elhos, teníæn plenu dreithu de participar de la gloria que yera Multivac.
Per décadæs, Multivac sofhitou proyecta' læs naves & traça' læs trayectoriæs que permittieræn a la humanidá aportar a la Lhuna, Marte & Venus, sí q'ansí alhen d'esso, los probes recursos de la Tierra nun podíæn sustenta' læs naves. Mũîtha energïa yera necessaria pa læs lhongæs travessíæs. La Tierra explotou l sou carbon & uranio cun efficiencia creciente, sí q'ansí nun habíæ ma una quantía determinada d'intrambos. Non obstante, sele, Multivac apprehendîu abondo pa responder a qüestiones mas profundæs de fhorma mas fundamental &, el 14 mayo 2061, lo que fhueræ theoría tornou-se fheithu.
La energïa l Sol alrmazenou-se, convertîu-se & utilizou-se directamente n scala planetaria. Toda la Tierra exhaurîu l sou carbon amburando, el sou uranio fissionando, & calcou l interruptor que lo connectaba todo a una staçonina, d'una milha de diámetro, arrodiando la Tierra a media distancia de la lhuna. Toda la Tierra funccionaba por feixes invisibles d'energïa solar. Siete díæs nun valieræn pa scurece' la gloria suæ & Adell & Lupov finalmente fhueræn a scapar de læs funcçones públicæs & atopase n silencio u nun houbier quien pensare n buscalos, næs cámaræs subterraneæs desiertæs, u se víæn porçones de l poderosu cuœrpu interrau de Multivac. Sin supervision, fholgau, classificando datos cun balganosos & satisfheithos clics, Multivac tamien merecieræ læs suæs vacaçones & a los rapazos prestou-yos. Nun teníæn intençon, de mano, de perturbalu.
Trouxeræn una botelha cun sigo, & la única preoccupaçon de momento yera arrepousar na mutua compañía & na de la botelha.
"Ye increhible a l pensalo", dixo Adell. La suæ cara amplia teníæ ingurriæs de cansaçu & arrevolvíæ la bebida sele cun una vareta de crystal, observando læs piedræs de xhelo tarascæs entemiciendo-se.
"Toda la energïa que podamus gastar de fhorma gratuita. Energïa abondo, si queremus extrahela, pa fundir toda la Tierra n una gran pinga de fhierro líquido impuro, & cun todo & cun esso nunca perde' la energïa utilizada d'esta maneira. Toda la energïa que seyamus a usar, eternamente & siempres & siempre. "Lupov inclinou la cabeça a un costau. Teníæ la zuna de fhazelo quando queríæ lheva' la contraria, & queríæ lhevala hagora, in parte por tener elhi q'acarreta'l xhelo & l vasar. "Eternamente non", dixo elhi.
"Oh, diaños, quasj q'eternamente. T'atapece'l Sol, Bert. "
"Esso nun ye eternamente."
"Acuei, intos. Bilhones & bilhones d'anhos. Diez bilhones, talvez. Satisfheithu? Lupov passou los dedos pœl pelo ralo, cumo queriendo assegurase de q'indagora teníæ un pouco, & dîou-y a una pintina de la suæ propria bebida. "Diez bilhones d'anhos nun ye eternamente." "Bien, vagará-y el nuœssu tiempu, acuei?"
"Egual podíæ passar cul carbon & l uranio."
"Acuei, sí q'ansí hagora podemus connectar cada nave individualmente a la Staçon Solar, & elha puœde dir a Pluton & arretornar un milhon de vuœltæs sin preoccupanos nunca de combustible. Nun yes a fhazelo cun carbon & uranio. Intruga a Multivac, si nun tienes fe n min."
"Nun tengo falta introgar a Multivac. Sei-lo."
"Intos deixa de disprezia' lo que Multivac tien por nós fheitho," dixo Adell, incesu, "Fhixzo-lo bien."
"Quien dixo lo contrario? Lo que digo ye q'un Sol nun dura eternamente. Digo esso solo. Andaremus seguros diez bilhones d'anhos, & spuœis?” Lupow ãpuntou un dedu levemente trémulu pa l outru. "& Nun digas que vamus mudanos a outru Sol."
Houbo silencio un tiempu. Adell lhevaba l vasu a los beiços da quando & los wœyos de Lupov pesllarun sele. Arrepousarun.
Abrierun-se los wœyos de Lupov intos. "Andæs pensando que vamus mudar a outru Sol quando acabe l nuœssu, acuei?"
"Nun lo ando pensando."
"Claro que sí. Yes feble n lógïca, essi ye l tou problema. Yes cumo l typu la storia que lu pilhou una nublre repentina & que corrîu pante una viesca & se mitîu so una. Nun andaba preoccupau, vîsti, por catar elhi que n moyando-se un árbole, simplemente passaríæ a outru. "
"Intiendo-lo", dixo Adell. "Nun glrayes. Quando l Sol atapeça, læs outræs strelhæs tamien ya sumiríæn."
"Claro que sí," murmurou Lupov. "Todo intamou cun la explosion cósmica primitiva, ou lo que fhuer, & todo tenrá un fin n extingiendo-se læs strelhæs. Unæs acabaran mas aína q'outræs. Diaños, læs colosæs nun duraran cien milhones d'anhos. A l Sol vagaran-y diez bilhones d'anhos & quiçabes a læs nanæs y vagæn dous cientos bilhones polo bønæs que son. Sí q'ansí dá-nos un trilhon d'anhos & todo stará scuro. La entropía tien q'augmentar a lo máximo, esso ye todo. "
"You sei todo de la entropía", dixo Adell, calteniendo la suæ dignidá.
"& Una mierda."
"Sei lo mesmo que tu."
"Intos sabes que todo alquando habrá d'acabar."
"Claro. Quien dixo que no? "
"Tu, probe fatu. Dixîsti que teníæmus toda la energïa de que teníæmus falta, eternamente. Dixîsti 'eternamente'."
Fhoi la vez de ser Adell contrariu. "Quiçabes podamus alquando arreconstruyi' læs cousæs", dixo.
"Nunca."
"Por que non? Un díæ."
"Nunca."
"Intruga a Multivac."
"Tu intrugæs a Multivac. Reto-te! Cinco dóllares dizen q'esso nun se puœde fhazer."
Adell andaba enforma infhilau pa tentalo, enforma sobriu pa ser a formula' los sýmbolos & operaçones necessariæs n una qüestion que n pallabræs, podíæ corresponder cun esta: Será que la humanidá un díæ, sin el gastu netu d'energïa, será a restaura'l Sol a la suæ mocidá plena, mesmo spuœis de morrer de vieyeira?
Ou talvez podíæ plantease de fhorma mas cincielha ansí: Como se ye a diminuir massivamente la quantía d'entropía neta l Universo?
Multivac baltiou muœrtu & silente. El xarramicar sele de læs lhuzes cessou, los sones distantes de relays arrestalhando terminaræn.

19.4.21

La Metamorphosis 3 (Kafka)

L infhoutu & la certeza cun que se fhexzieræn los primeiros arreglos fhexzierun-y bien. Sentîu-se inclusu nuœvamente na sphera humana & speraba d'intrambos, de l mèdicu & de l cerrayeiru, sin los stremar exactamente da veræs, grandes & surprehendentes servicios. A fin d'obtener una voz lo mas clara possible pa læs discussiones cruciales que s'approximabæn, tussîu un pouco, sì q'ansì procurou fhazelo de fhorma afhogada, puœis essi son podìæ sonar differente d'una tos humana, que nun ousaba ya fhazer por si mesmu. Ente tanto, nel quartu a la veira reynaba l silencio. Talvez el paî & la maî sentabæn a la mesa cul apoderau, afhalucando, quiçabes todos se sofhitabæn na puœrtæ ascuîthando.
Gregor imburriou-se sele scontra la puœrtæ cun la sielha, soltou-se ende, tirou-se scontra la puœrtæ, caltuvo-se arreithu scontra elha - læs mulhidæs de læs suæs pierninæs adherìæn un pouco - & arrepousou ende un momento pol sfhuœrçu. Intos intamou day vuœltæs a la tyave n pieslle cun la bouca. Infelizmente, pahecìæ q'elhi nun tenìæ dientes propriamente dithos - cun que diba garra' la tyave? - sì q'ansì læs callàxinæs yeræn de sobra a esti effeitu per fhuœrtes; cul sofhitu d'elhæs, punxo da fheitho la tyave n movemiento & nun y fhixzo casu a l fheithu d'andase autocausando un mal induldablemente, puœis un lìquidu pardu salìæ-y de la bouca, arrepingaba pœla tyave & pingaba n suœlu. “Ascuîthai un intrin”, dixo l apoderau n quartu d'a l lhau, “anda dando-y vuœltæs a la tyave”. Elho fhoi-yi a Gregor de gran stìmulu; sì q'ansì habìæn-y de tenelo ta l paî & la maî glrayaho: "intaina, Gregor", "siempre cerca, cerca l pieslle!" & Afigurando-se que todos observabæn los sous puxos cun tension, tarazou la tyave cun toda la fhuœrça que fhoi a atropar, sin xacìu. Conforme adelantraba la tyave dando vuœltæs, diba dançando a l rodiu l pieslle; hagora mal a penæs se caltenìæ arreithu cun la bouca &, conforme a lo que y fhazìæ falta, afhitaba la tyave ou la calcaba outra vegada cun todu l pesu l cuœrpu. El son mas brilhante l pieslle, que por fin trancou cun un restalhaçu, acordou litteralmente a Gregor. Alendando consolau, dixo pante si: "Nin falta de cerrayeiru tuvi", & sofhitou la cabeça na maniya abriendo la puœrtæ da fheitho.
Tuvo q'abri' la puœrtæ d'esta maneira, realmente ya staba abierta enforma, & elhi mesmu indagora nun se vìæ. Primero tuvo q'arrodiar sele la ùnica puœrtæ, & cun mũîtha precauçon, si nun querìæ baltiar de lhumbu, xhusto inantes d'intrar a l quartu. Indagora andaba occupau cun aquel diffìcile movemiento, & nun tuvo tiempu de fhaey casu a mas nada, quando ya ascuîthou a l apoderau pronunciar un fhuœrte "Oh!"; sonou cumo si l aire se precipitare, & hagora tamien lu vîu, ya q'elhi, que yera l segiente na puœrtæ, apretou la mano scontra la bouca abierta & arreculou sele, cumo si una fhuœrça invisible & continua lu xebrare. La maî - arreitha magar la presencia l apoderau, cul pelo indagora crespo & de punta pola nœithe - mirou primeiro pa l paî cun læs manœs cruzadæs, spuœis dîou dous passos scontra Gregor & baltiou pente medio de todolos que la arrodiabæn, sosporriendo læs sayæs, la cara baxada scontra l peithu occultando-se. El paî apretou l puñu cun una expression hostil, cumo si quexhier imburriar Gregor de vuœlta pa l quartu, lhœw mirou inciertu a l rodiu la stancia, intos cobrîu los wœyos cun læs manœs & tyorou tanto que l sou peithu poderosu batìæ.
Gregor nun introu na sala, sì q'ansì aveirou-se a la puœrtæ firmemente trancada de pœr drientro, de maneira que mal se y vìæ mediu cuœrpu, & la cabeça inclinada pœr riba lateralmente, mirando pa los outros. Ente tanto alborecieræ ya stando mũîtho mas claro; a l outru lhau de la caleya alçaba-se una parte de la casa oppuœsta, interminable & de color negro abuxaho - yera un hospital - cun læs ventanæs duræs & regulares frañiendo la fatsada; la tyuvia segìæ baltiando, sì q'ansì mal a penæs cun grandes pingæs, visibles una a una, & baltiando litteralmente una a una. Los plratos de l almuœrçu abundabæn na mesa, puœis pa l paî l almuœrçu yera la comida mas importante l dìæ, que postergaba horæs ente que miraba varios diarios. Na parede oppuœsta habìæ una photographìa de Gregor de l servicio militar, u apahecìæ cumo teniente, cun la mano na spada, sorriendo dispreoccupau, requeriendo respeitu pol sou porte & l sou uniforme. La puœrtæ de l antesala staba abierta, & cumo la puœrtæ l appartamento tamien andaba abierta, yera possible ve' l antoxana l appartamento & l intamu de la baxada læs scaleiræs.
"Bien", dixo Gregor, per consciente de se'l ùnicu que caltenìæ la calma, "vestirei-me n un minutu, apañarei l catàlogu & martsarei. Querehes, querehes deixame martsar? Bien, herr apoderau, ya vehes que nun sou neciu & que mi presta trabayar; andar de guaceu ye canso, sì q'ansì nun podrìæ you vivir sin andar de guaceu. Onde martsahes, herr apoderau? Pa l negocio? Sì? Vahes relatar todo cun sinceridà? Puœde un nun ser a trabayar de momento, sì q'ansì esti ye intos l intre ciertu p'alcordase de los proprios servicios anteriores & considerar que mas tarde, una vez eliminau l obstàculo, ciertamente se trabayarà cun mas ganæs & concentraçon. Debo-y mũîtho a l patron, bien que vòs lo sabehes. D'outra maneira, ando ablucau cun paî, maî & ermana. Passo-læs torniadæs, sì q'ansì incontrarei nuœvamente una salida. Nun mi lo fhazer mas diffìcile de lo que ya ye. Caltenèi la miæ parte l negocio! A vòs nun vos presta l representante, sei-lo. Piensa-se que ganha mũîtho denheiro & que lheva una vida prestosa. Nun existe dala razon particular que fhaiga pensar meyor sobre essi Malpensar. Non obstante vòs, herr apoderau, que tenehes una vision completa meyor de læs circumstanciæs que l restu l personal, quanto si mas, por dizilo cun infhoutu, una vision de todo meyor que l propriu patron, que na suæ condiçon d'impresariu deixa-se influenciar fàcile nel sou xacìu n detrimento d'un miembro l personal, sabehes tamien per bien que l representante q'anda a fhuœra l negocio la mayor parte l anhu ye facilmente a tornase vìctima de lhevantos, coincidenciæs & reclamaçones infundadæs, contra læs que ye quasj q'impossible defendese, puœis polo commun nun s'intera d'elhæs & solo a l terminar una travessìa frayau, ye a senti' læs terrìbles conseqüenciæs nel propriu cuœrpu, u læs causæs ya nun se son a ver. Herr apoderau, nun martsar sin mi dizir una pallabra que m'indique que concordahes cun migo, polo mènos parcialmente!"
Sì q'ansì l apoderau ya dieræ la vuœlta cun læs primeiræs pallabræs de Gregor, & mirou pœr riba l costaçu a Gregor ingurriando los beiços abiertos. & Quando Gregor fhalaræ nun s'apararæ nin un momento n silencio, sì q'ansì s'arretiraræ scontra la puœrtæ sin quita' los wœyos de Gregor, solo que pr gradualmente, cumo si houbier una prohibiçon secreta de salir de la stancia. Ya staba na antesala &, de puœis de l movemiento repentino cun que sacaræ l pie de la sala la ùltima vez, qualquiera podìæ pensar que stuvier acabante de queima' la suœla. Na antesala, impero, sporrîu la mano dreitha lhœñe de sigo n direcçon a la scaleira, cumo si una lhibertaçon quasj que sobrenatural anduvier sperando ende por elhi.
Gregor catou cun sigo que nun podìæ permittir que l apoderau martsare d'essa traça si nun querìæ que la suæ posiçon nel negocio pelligrare a l màximo. El paî & la maî nun intendìæn todo aquelho mũîtho bien; passando los lhargos anhos, convincieræn-se de que Gregor starìæ provistu de pœr vida por esti negocio &, pa de tras, hagora tenìæn que se preoccupar tanto cun læs smolriçones actuales que perdieræn toda prevision. Sì q'ansì Gregor tuvo essa prevision. L apoderau tenìæ falta que lu arretuvieren, tranquillizaren, convincieren & finalmente conquistaren; el futuru de Gregor & de la suæ famìlia dependìæ d'elho! & Ya que la ermana stuvier eiquì! Elha yera picardiosa; ya tyorarìæ ente que Gregor indagora segìæ sporridu tranquillamente de lhumbu. &, ciertamente, l apoderau, essi amigu de læs señoræs, deixarìæ-se afhalar por elha; pesllarìæ la puœrtæ l appartamento & elha lu convincirìæ de l sou terror n antesala. Non obstante la ermana nun staba ende, el propriu Gregor tenìæ q'actuar.
& Sin pensar q'indagora nun conhocìæ la suæ capacidà actual de movemiento, sin pensar tampouco que la suæ fhala podrìæ - probablemente outra vegada - nun se comprehender, deixou la puœrtæ; imburriou-se pela abertura; quixo dir ta l apoderau que ya se garraba a l passa-manœs l antoxana sofhitau cun intrambæs manœs, ridiculamente; solo q'immediatamente baltiou sobre læs suæs mũîthæs piernæs cun un glrayadin, a la cata dalgo u se sofhitar. N occurriendo esto, sentîu, la primer vez aquelha mañana, una sensaçon de bienstar phýsicu; læs suæs piernines tenìæn un suœlu firme so elhæs; obedecìæn perfectamente, cumo y prestaræ notar; quanto si mas sfhorçabæn-se por lhevalu ta unde querìæ; & crehìæ ya que la sanaçon final de todu suffrimiento yera imminente. Sì q'ansì nel mesmu intrin, ente q'elhi staba n suœlu ximelgando-se cun movemiento contenido, non per lhøñe de la maî, precisamente de cara a elha, esta, que pahecìæ star tan da fheitho absorta n si mesma, alçou-se de repente, cun los braços sporridos, los dedos abiertos, glrayando: "Auxilio, por Dîous, auxilio!", caltuvo la cabeça inclinada, cumo queriendo ver meyor a Gregor, sì q'ansì, contradiziendo-se, corrîu pa tras sin xacìu, scaheicieræ que tras d'elha staba la mesa puœsta; a l tyigar a elha, stando cumo distrahida, sentou apurada n'elha, & nun pahecîu notar que cabo elha, dende la pota grande apilada, el cafè scapaba per ràpido pa la alfhombra.
"Maî, maî", dixo Gregor sele, mirando-la. L apoderau quedou un momento hystèricu; pœr outra parte, nun pudo abstenese d'arrestalhar delhæs vezes la callàxina a l ve'l cafè scapando. A l ascuîthar esto, la maî volvîu glrayar, scapou de la mesa & baltiou nos braços de l paî, que corrìæ a la suæ scontra. Sì q'ansì Gregor nun tenìæ tiempu pa l paî & la maî hagora; l apoderau ya andaba pœla scaleira; cun la callàxina n passa-manœs, mirou pa tras la ùltima vegada. Gregor mangou-se a correr por apañalu lo mas seguro possible; l apoderau houbo de suspeithar daquè porque dîou delhos passos & sumîu; "Huh!" solo q'indagora glrayou, sonou pœr toda la scaleira. Infelizmente, la fhuga l apoderau hagora pahecìæ tracamundiar da fheitho a l paî, que t'hagora stuvieræ relativamente tranquillu, puœis in cuœntæs de correr tras el propriu apoderau, ou polo mènos por nun torga' la persecuçon de Gregor, apañara l cayau l apoderau cun la mano dreitha, que deixara n una poltrona cul sou sombreiru & l sobre-todo; cun la mano siniestra apañou un diario grande de la mesa &, mitiendo un pisoton, dispunxo-se a afhalar a Gregor de vuœlta pa l sou quartu ximelgando l cayau & l diario. Dala sùpplica de Gregor nada y valîu, & nin mesmamente dala sùpplica s'intendieræ, torna' la cabeça, magar que fhuer humildemente, sì q'ansì l paî solo apatuyaba cun mas fhuœrça.
Ende, la maî abrieræ una ventana magar el frìo que fhazìæ & assomando-se, apretou la cara ente læs manœs a l outru lhau de la ventana. Alhevantou-se una fhuœrte corriente d'aire ente l caleyon & la scaleira, læs cortinæs de la ventana abrierun-se, los diarios de la mesa arrestalharun, delhæs fhuœyæs volaran pente l suœlu. El paî imburriou implacablemente, emittiendo ruidos sibilantes cumo de bravu. Hagora Gregor nun tenìæ dala pràctica n andar pa tras, diba realmente per sele. Si a Gregor lu auctorizaren sin mas a tornase, staba nel sou quartu n un intrin, sì q'ansì daba-y lherça provicer a l paî cul tiempu que y vagaba n dase la vuœlta, & n qualquier momento minaçaba-lu un cutidu fatal n lhumbu ou na cabeça de l cayau que tenìæ l paî na mano. A l cabu, ente tanto, nun y quedou mas remedio a Gregor, puœis notou cun horror que ya nun sabìæ caltene' la direcçon a l andar pa tras; ansì que, cun miradæs pœl rabin de l wœyu incessantes & anxiosæs pa l paî, intamou movese aina, quando possible, sì q'ansì na realidà solo se dieræ la vuœlta per sele. Talvez el paî catara cun sigo la suæ bøna voluntà, puœis esto nun lu perturbou, ye mas, ta orientou l movemiento de rotaçon de xeme n quando na distancia cun la punta l cayau.
& Si nun houbier essa insupportable sibilaçon de l paî! A Gregor fhixzo-y perde' la cabeça da fheitho. Quasj que dieræ la vuœlta completa quando, siempres a l ascuîtha d'aquel xiblidu, ta se tracamundiou & retrocedîu un pouco. Non obstante quando a l cabu stuvo contentu cun la cabeza de cara a la puœrtæ, verificou-se que l sou cuœrpu yera antsu por de mas pa passar sin mas. Claro que, nel sou stau actual, nun se y occurrîu a l paî abri' la outra ala de la puœrtæ, por exemplo, a fin de crear un passu sufficiente pa Gregor. La suæ idea afhita yera solo que Gregor habìæ dir pa l sou quartu lo mas aina possible. & Nin permittìæ los incòmodos preparativos que a Gregor y fhazìæn falta por alhevantase & quiçabes cruza' la puœrtæ d'essa maneira. Intos, cumo si nun houbier dal obstàculo, fhixzo adelantrase hagora a Gregor cun un son particular; ya nun sonaba n absoluto cumo la voz d'un paî tras Gregor; hagora sì que nun habìæ ya xareu, & Gregor abrîu-se camin - fhueræ cumo fhueræ - ta la puœrtæ. Un lhau de l sou cuœrpu aupou-se, quedou intorniau na puœrtæ, el sou ùnicu flancu staba todu roçau, remanecierun marcæs feæs na puœrtæ blranca, aìna cincou presu & nun podìæ movese por si mesmu, læs pierninæs d'un lhau scolingabæn tremosæs a l aire, læs de l outru stabæn dolorosamente apretadæs scontra l suœlu. Intos el paî dîou-y un fhuœrte imburrion dende tras, verdadeiramente redentor hagora, & volou, sangrando profusamente, ta bien dientro l sou quartu. La puœrtæ indagora se segîu cutiendo cul cayau, de puœis finalmente quedou silenciosa.
Seguramente nun acordou ta muîtho mas tarde mesmamente sin ser perturbau, puœis sentìæ-se sufficientemente discansau & repousau, sì q'ansì pahecîu-y q'un passu fugaz & un pieslle curiosu de la puœrtæ que conduzìæ a la antecàmara lu acordaran. El brilhu de la illuminaçon urbana elèctrica staba pàllidu eiquì & ende n teithu & næs partes mas altæs de l mobiliario, sì q'ansì ende n baxo u Gregor staba, staba scuro. Sele s'impulsou, indagora tarascu apalpando cun læs suæs antennæs que solo hagora apprendìæ a appreciar, in direcçon a la puœrtæ por ve' lo q'ende acontecieræ. El sou lhau ezquierdu pahecìæ ser un lhargu & incòmodu repuœlgu tensu & habìæ andar cun una coxeira regular de los sous dous pares de piernæs. Una piernina, hagora ya, tenìæ-la mancada gravemente polos acontecemientos de la mañana - fhoi quasj q'un millagro que solo una se mancara - & arrastraba-se sin vida. Fhoi solo de la que tyigou a la puœrtæ quando catou lo que lu trouxeræ da veræs ta ende; fhueræ l arrecendor dalgo comestible. Puœis ende habìæ una scudielha intyena de lheithe dulce, u flrotabæn tayadinæs de pan blranco. Quasj que rîu d'allegrìa, puœis tenìæ indagora mas fhame que de mañana, & aìna mitîu la cabeça quasj que ta los wœyos na lheithe. Sì q'ansì nun y vagou p'arretiralo outra vez, decepcionau; non solo y resultaba diffìcile comer, por causa de l sou delicau costau ezquierdu - & mal podìæ comer quando todu l sou cuœrpu trabayaba afhogando-se -, tamien que l lheithe, q'avezaba se' lo de beber de sou favorito, & que ciertamente la ermana y ponxieræ, nun y prestaba de l todo, & apartou-se de la scudielha quasj que cun mala gana, & volvîu a arrastrase ta l medio l quartu.
...

21.3.21

La Metamorphosis 2 (Kafka)

Metamorfosis
N acordando Gregor Samsa una mañana de veleæs, vîu-se transformau n un cocu monstrosu na suæ cama. Andaba arrecostau cul lhumbu duru cumo una armadura &, n alçando un pouco la cabeça, vîu la suæ avultada barriga parda, dividida por arcos arreithos, u a l sou nivel, el cobertor, a piques de sgilar da fheitho, mal podíæ sofhitase. Læs mũîthæs piernæs suæs, penosamente flracæs fhaziendo-yos la comparança cun la medida quando normales, ximelgabæn-se impotentes ante los sous wœyos.
Que ye lo que mi passou?” Pensou. Nun yera un suœñu. El sou quartu, un authénticu quartu humanu, solo q'un pouco pequenhu por de mas, cincaba silenciosu ente læs quatro paredes conhocidæs. Pœr riba la mesa u se sporríæ un muœstrario de telæs a granel -- Samsa yera representante -- scolingaba la photo acabante arrecortar d'una revista illustrada & mangada n una guapa moldura dourada. Arrepresentaba una muyer que gastaba un gorru & una boa, intrambos de pelheya, sentada arreitha & alçando pante l observador un mangitu de pelheya pesau u dientro l sou antebraçu todu sumieræ.
El Mirar de Gregor tornou d'aquelha scontra la ventana, & l tiempu nublro -- podíæn-se ascuîtha' læs pingæs de tyuvia cutiendo na ventana -- deixou-lu todu melanchólicu. “Que tal si duœrmo un pouco mas & scaheiço todæs estæs fatadæs?”, pensou, solo q'esso yera da fheitho impracticable por star afheithu a dormir de l costau dreithu, sí q'ansí nun yera a mangase n essa posiçon na suæ condiçon actual. Por mas fhuœrça que gastaræ por tirase pa l costau dreithu, continou apilando ta quedar de lhumbu. Tratou de fhaelo centenæs de vezes, pesllou los wœyos por nun haber de ve' læs piernæs spernaxando, & solo aparou a l intamar sentir un dolor sonce & surdu n un costau de l cuœrpu que nunca sentieræ primero. “Ai, Dîous”, pensou, “que trabayu mas abalhador scoyí! Cada díæ un itinerario. Los apuros d'estos negocios son mũîtho mayores que los negocios casariegos &, pa de tras, tengo n riba esta lhaceîra d'haber d'andar itinerante impuœsta, preoccupaçones cun connexiones de tren, comida ruino & irregular, relaçones humanæs siempre cambiantes, nunca duradouræs & nunca cálidæs. "Que l Diaño lo lheve todo!”. Sentîu fhormigase-y sonce l stómagu; sele s'aveirou a la cabeceira de la cama de lhumbu por poder alçar meyor la cabeça; incontrou la zona afhormigada, q'andaba cobierta cun mũîthos puntinos blrancos que nun yera a xhulgar; & queríæ senti' la zona cun una pierna, solo que lhœw la arretirou, puœis al toque sentîu percegeira. Sgilou de vuœlta a la posiçon primeira. “Acordar ceho”, pensou, “torna a un zoquete. Una persona tien que dormir. Outros representantes viven cumo muyeres d'harem. Por casu, de la que torno a la pousada pela mañana pol amor d'anota' los incargos que mi piden, essos señores sientæn-se solo pol almuœrçu. Habíæ probalo you cul patron; diba mandame a fhuœra immediatamente. Pa de tras, quien sabe si esso nun mi diba ser per bœno. Si you nun me contuvier por causa de mîous paî & maî, ya renunciaræ ha mũîthu tiempu, abordaba al patron & dizíæ-y la miæ oppinion dende l fhundu l coraçon. Habríæ elhi baltiar de l scriptorio! Ye tamien una maneira extraña de sentase a l scriptorio & fhalar dende un altor a l officinista, que pa de tras tien que s'aveirar mũîtho polæs difficultahes auditivæs de l patron. Hagora que la sperança nunca la perdí totalmente; de la que tenga l denheiro pa salday la delda de mîou paî & miâ mai -- diran vagar outros cinco ou seys anhos -- fhairei-lo n sin falta. Intos darei-yi l gran corte. De momento, polo prompto, hei d'intainar porque l mîou tren sal a læs cinco."
& Mirou pa l spertador que sonaba n alrmario. “Paî Celestial!” pensou. Yeræn læs seys & media & los punteiros adelantrabæn silenciosamente, ya passaba de la media, ya yeræn trés quartos. Nun habríæ sonar ya l alarma? Dende la cama, yera a ver que se ponxieræ correctamente a læs quatro; habríæ sonar ha tiempu. Sí, sí q'ansí yera possible dormir tranquillamente cun essi timbre que solmena los muœbles? Si bien nun dormieræ silenciosamente, dormieræ probablemente mas profundo. Intos que ye lo que habíæ fhaer hagora? El próximu tren salíæ a læs siete; tenríæ q'intainar por apañalu, & la collecçon indagora andaba n sin impaquetar, & tamien nun se sentíæ particularmente renovau & vivu. & Magar apañara l tren, una bronca l patron yera inevitable, puœis el dependiente lhevaríæ sperando l tren de magar læs cinco & tiempu habríæ ya que fhexzieræ l informe de la suæ omission. Yera una creatura de l patron, sin spina dorsal ou cerebro. & Si tyamare diziendo d'andar malu? Esso diba ser extremamente vergoñoso & suspeithoso, por nin siquier star nunca Gregor malu nos sous cinco anhos de servicio. Ciertamente l patron venríæ cun un doutor de la mutua, arreprehenderíæ l paî & la maî pol fhiyu galbaneiru & tayaríæ todælæs obiecçones referiendo-se al doutor de la mutua, pante quien solo existe xhente saludable enforma, sí q'ansí tímido pa l trabayu. & Por cierto, equivocaríæ-se tanto n esti casu? Gregor sentíæ-se da veræs mũîtho bien, excepto por una somnolencia realmente superflua lhœw d'un lhargu suœnu, & t'andaba cun mũîtha fhame.
A l andar elhi pensando n todo esso cun mũîtha priessa, sin ser a decidise a salir de la cama -- el spertador cutîu intos les siete ménos quartu -- ascuîthou una cutida precavida na puœrta a la cabeceira de la cama.
Gregor,” apelhidarun-lu -- yera suæ maî -- “son læs siete ménos quartu. Nun has martsar?" La voz suave! Gregor assustou-se a l ascuîtha' la voz respondiendo, que yera inconfundiblemente la suæ propria anterior, solo que s'entemicíæ, cumo si venier d'a baxo, cun un garlhidu dolorosu que nun yera a reprimir, que litteralmente deixaba læs pallabræs de sou nidiæs, solo al intamu, destruyendo-læs nel retombu de maneira tala que nun habíæ quien saber si lu ascuîtharen bien. Gregor queríæ responder cun detalhes & explicar todo, sí q'ansí n essæs circumstanciæs limitou-se a dizir: “Sí, sí, graciæs maî, ya m'uparei.” Por causa de la puœrtæ de madeira, la transformaçon na voz de Gregor nun fhoi probablemente perceptible d'a fhuœra, intos la maî aselou cun essa explicaçon & conformou-se. Sí q'ansí la pequenha tsarra fhixzo que los outros miembros de la familia soupieren que Gregor, al contrario de lo que se speraba, indagora andaba pœr casa, & ya sou paî andaba cutiendo na puœrtæ lateral, debilmente, non obstante cul puñu. “Gregor, Gregor,” glrayou, “que ye?” & De puœis d'un intrin avisou nuœvamente cun una voz mas profunda: “Gregor! Gregor!" De la outra parte de la puœrtæ la ermana arreclamou baxino: "Gregor? Nun stas bien? Que ti fhai falta?” Gregor respondîu a duæs bandæs: “Ya terminei”, & procurou, pronunciando mas curioso & inxertando pausæs lhargæs ente cada pallabra de la suæ voz, eliminar todo lo que yos resultare extraño. El paî tamien tornou al sou almuœrçu, sí q'ansí la ermana sussurrou: “Gregor, abri, por favor.” Gregor nin pensou n abrir, sí q'ansí afhalagou la prudencia que tuvo al movese, incluyendo trancar todælæs puœrtæs de casa de nuœithe.
Al principio queríæ upase calmau & sin alterase, vestise &, mas que nada, almorçar, & solo intos pensar in mas cousæs, por, probablemente catou cun sigo, nun ser a deixar de pensar na cama. Alcordaba-se de variæs vezes na cama tener sentido dalgun typu de dolor sence, talvez causau por acostase mal a gusto, q'acabou n pura phantasía a l upase & pruyíæ-y ver cumo læs suæs ideæs actuales dibæn dir sliendo-se a dulces. Nun teníæ duldæs de que la demudança na suæ voz nun yera ma l annuncia d'un fhuœrte catarrhu, un mal occupacional de los representantes.
Quitase'l cobertor fhoi cincielho; valíæ-y inflase un pouco & baltiaríæ solu. Sí q'ansí tornou-se diffícile, specialmente por ser increhiblemente lhargu. Teníæ falta de braços & manos pa upase; in cuœntæs d'elho, impero, mal a penæs teníæ læs mũîthæs pierninæs que se movíæn continuamente de variæs maneiræs & que, pa de tras, nun yera a controlar. Si elhi queríæ abangar una, yera la primeira a sporrise; & si finalmente yera a fhae' lo que queríæ cun essa pierna, todælæs outræs se mangabæn a trabayar, cumo si læs disafhitaren, na mas dolorosa excitaçon. "Nun t'intretengas inultilmente na cama", dixo-se Gregor.
Al intamu, quixo salir de la cama cun la parte inferior de l cuœrpu, sí q'ansí essa parte inferior, que, pa de tras, indagora nun vieræ & que nun yera da veræs a afigurase, acabou siendo per diffícile de mover; diba abondo sele; & quando finalmente, quasj que bravamente, s'imburriou p'a lantre cun todælæs suæs fhuœrçæs & sin outra consideraçon, scoyîu la direcçon errada, cutîu violentamente læs patæs inferiores de la cama, & l dolor ardiente que sentîu dixo-y ser precisamente la parte inferior de l cuœrpu quiçabes la mas sensible n essi momento.
Intos tratou saca' l arca de la cama primeiro & cun precauçon intornou la cabeça n direcçon a la veira de la cama. Esto lo algamou fácile, magar el sou antsor & pesu, la massa corporal acabou segiendo sele l Intorniar de la cabeça. Sí q'ansí quando al cabu sofhitou la cabeça al aire, a fhuœra la cama, dîou-y lherça segir adelantrando d'esta maneira, puœis a l deixase finalmente baltiar ansí, quasj q'un millagro habíæ passar pa nun se manca' la cabeça. & Hagora a l precio que fhuer nun podíæ permittise perde'l xacíu; queríæ mas cincar na cama.
Sí q'ansí quando, tres el mesmu sfhuœrçu, volvíæ andar tumbau suspirando cumo inantea, & volvíæ ve' læs suæs pierninæs lhuîthando ente elhæs, quiçabes quanto si mas peyor, & nun alcontraba dala possibilidá por poner paz & orde n esta arbitrariedá, volvíæ dizise que nun podíæ remanecer na cama, & que lo mas razonable seríæ sacrificalo todo si houbier la mas mínima sperança de scapar de la cama al fhaelo. A l in par, impero, nun se scaheicíæ d'autoalcordase da quando ser mũîtho meyor que resoluçones desperadæs la calma & la deliberaçon tranquillæs. N essos momentos, arremelhaba elhi de los wœyos lo mas intensamente possible pente la ventana, sí q'ansí infelizmente la vista de la borrina de la mañana, que t'atapecíæ la outra veira de la strada strẽitha, daba poucu infhoutu ou allegría. "Ya son læs siete", dixo-se n tocando l spertador outra vez, "ya son læs siete & indagora ha hi tanta borrina". & Un catsu remanecîu quietu cun la respiraçon flrouxa, cumo si quiçabes stuvier sperando de l silencio completo la vuœlta de læs condiçones reales & evidentes.
Dixo-se intos: “Inantes de læs oîtho & quartu, hei de ya salir da fheitho de la cama. Por cierto, si daquien de l commercio venier a introgar por min, el commercio abrirá-se inantea læs siete". & Intos se dispunxo a xiringar toda la lhargor de l sou cuœrpu da fheitho a fhuœra la cama de maneira uniforme. Si se deixare baltiar de la cama d'essa maneira, la cabeça, q'elhi trataríæ d'alçar bruscamente a l baltiar, probablemente remaneceríæ illesa. El lhumbu pahecíæ duru; nada y aconteceríæ a l baltiar na alfhombra. Læs mayores apprehensiones fhexzieræn-lu pensar nel barulhu que fhairíæ & que probablemente provocaríæ, si non horror, preoccupaçon pœr tras de cada puœrtæ. Sí q'ansí habíæ que l ousar.
Quando Gregor andaba medio upau de la cama -- el nuœvu méthodu yera mas un xhuœw q'un sfhœrçu, solo teníæ falta ximelgase fhuœrte -- occurrîu-se-y lo fácile que seríæ si houbier daquien que venier a sofhitalu. Duæs persones fhuœrtes -- pensou n sou paî & na servienta -- valríæn-y da fheitho; solo yos fhairíæ falta snidia' los braços sol sou lhumbu apandau, sacalu de la cama d'essa maneira, abaxa' la carga & lhœw permittiyi cun precauçon apilar in suœlu, u, cun suœrte, læs pierninæs tenríæn intos xacíu. Bien, a parte de l fheithu de sta' læs puœrtæs trancadæs, da veræs habríæ pedir sofhitu? Magar todolos distercios, nun podíæ reprimir una risina al pensar n elho.
Ya andaba tan lhœñe, que mal yera a caltene'l equilibrio al xiringase mas, & aína habríæ tomar una decision final, por faltar cinco minutos pa læs cinco & quartu -- quando picarun. "Ye daquien de l commercio", dixo-se, & quasj q'andaba xhelau mentræs læs suæs pierninæs dançabæn indagora mas rápido. Pœr un intrin, todo quedou n silencio.