15.3.18

L Apuœsta de Pascal

L Apuœsta de Pascal ye un argumento q’affirma tener que s’infhoutar unu n Dîous, independientemente de si la existencia de Dîous nun ye a ser probada ou refutada pola razon ou no.

Materiæs

L apuœsta primitiva de Blaise Pascal fhoi un paràgrapho curtiu abondo n Pensèes ente variæs outræs notæs que podrìæn ser consideradæs “apuœstæs”. [1] El sou argumento basa-se na theorìa l xhuœw & n que l meyor cursu d’acçon ye infhoutase n Dîous, independentemente de qualquiera falta d’evidencia, por offrecer essa opçon læs mayores ganhanciæs potenciales. El textu primitivu de Pascal ye lhargu & scriptu cun una philosophìa un tanto complicada, [2], sì q’ansì ye a ser distillada cincielho:

  1. Si se tien infhoutu n Dîous & Dîous existe, arrecompensarà cun vida eterna n cielo: ansì, una ganhancia infinita.

  2. Si se tien sfhoutu n Dîous & Dîous existe, condemnarà a remanecer n Infierno pa siempre: ansì, una perdiçon infinita.

  3. Si se tien infhoutu n Dîous & Dîous nun existe, nun arrecompensarà: por tanto, una perdiçon insignificante.

  4. Si se tien sfhoutu n Dîous & Dîous nun existe, nun arrecompensarà, non obstante vivirà-se la propria vida de sou: por tanto, una ganhancia insignificante.

L Apuœsta tamien ye possible vela n fhorma de schema & queda nidio que l infhoutu dà una recompensa ou (practicamente) nada, ente tanto l sfhoutu dà puniçon ou nada:


Dîous existe

Dîous nun existe

Infhoutu n Dîous

ganhancia infinita n cielo

perdiçon insignificante

Sfhoutu n Dîous

perdiçon infinita n infierno

ganhancia insignificante

L Apuœsta de Pascal fhai una serie d’assumpçones de la realidà, & una riestra de presuppuœstos theologales de l Dîous que defende. Si qualquier unu d’estos ye a demonstrase falsu ou dispreziable, intos el Poder de l apuœsta determinando læs acçones & l infhoutu dalgien debilita-se severamente — de facto, l argumento l apuœsta ye a arrevertise n delhos de casos & ye a podese argumentar por incredulidà. Estos casos decurren principalmente de læs implicaçones theologales de l applicaçon de l Apuœsta a fin de tener fe n Dîous, in cuœnta de los attributos que s’apresentæn de la theorìa l xhuœw & de l processu de toma de decisiones. Læs ganhanciæs & perdiçones que s’associæn a læs conseqüenciæs 3 & 4 consideræn-se eventualmente los costos d’opportunidà d’apparentar infhoutu & vivir segun læs normæs dogmàticæs, una vez q’estæs son typicamente mas restrictivæs que læs lheys seculares. Estos costos son finitos por causa de la mortalidà humana. Mathematicamente, una ganhancia ou perdiçon finita ye insignificante n comparança cun una ganhancia ou perdiçon infinita cumo serìæ incurrida n una vida eterna tres la muœrte. Por tanto, Pascal determinou ser una eleiçon mũîtho meyor infhoutase n Dîous in cuœntæs de nun lo fhaer.

Mal

Ha hi variæs maneiræs pœlæs que l Apuœsta ye a ser considerada cumo promotora l mal.

Interes propriu total

L Apuœsta assume q’a un fiel solo y importarà maximiza’ læs suæs propriæs ganhanciæs.

Mas preoccupante q’esto son occasiones u se nos podrìæ tyamar theoricamente pidiendo-nos mancar daquien por fhaenos progressar na nuœssa adoraçon de l ente superior. Esso y dà outru aspeitu a l argumento de que l Apuœsta de Pascal emphatiza fe sobre mèritu, puœis indica que la xhente maligno ye quien a ganhar recompensa & evitar castigu simplemente pola fe. Nel Vieyu Testamento, ha hi innùmeros casos u los adoradores houbierun de mancar & matar a outra xhente cumo lo mandaræ Dîous. De facto, ha hi occasiones u Dîous anda extremamente discontento por nun se lheva’l abusu a outros humanos mas lhœñe. Mesmo usando la mètrica de l Apuœsta, ye-se a argumentar ser mas moral resjstise a essos mandamientos por causa d’outra xhente, magar resultanos in perdiçon infinita.

Una vegada mas, podìæ-se demonstrar na tierra que xhente malo que fhai cousæs malæs inda ye possible que professe una fe — Pascal, por tanto, indica ser essa xhente digno de ganhancia infinita, & los atheos indicæn insolentemente q’andar cabo aquelhos q’andæn in cielo nun anda vendiendo bien abondo todo l aquel de la fe.

El casu moral de los nenhos muœrtos

Si se yos intruga a la mayorìa los christianos si los nenhos muœrtos quando per pequenhos diran a l cielo, van dizir que sì. Intos, serìæ mas razonable matar a los fhiyos quando pequenhos (specialmente por se’ los nenhos de wœy mũîtho mas propensos a tornase atheos), in cuœnta d’arriesgase a que deixen la fe christiana.

Problema l mal

Si, cumo l Apuœsta de Pascal tien d’assumir, Dîous anda dispuœsto a castiga’ la xhente bøno simplemente por falta infhoutu, esso impedirà que Dîous seya “bøno” de qualquiera maneira pola q’intendamus el conceptu de “bøno” — & “bøno” ye una necessaria propriedà de Dîous, polo mènos cumo s’intiende pol christianismo. Cumo se ye a demonstrar na tierra que fe specìfica dala tien el monopolio de xhente bøno & moral, un dîous que fhai que l Apuœsta de Pascal seya vàlida nun ye possible que se concentre na disseminaçon de l bien pœr todo l mundo. Delhæs de contestaçones a l Apuœsta de Pascal sofhitæn q’andar a constante disposiçon de la tyamada d’un ser tan nidiamente maligno diba ser mènos preferible a l Infierno, & por elho ye meyor nun tener fe.

Multitheìsmo

La mayor ironìa de l Apuœsta de Pascal, qua apologëtica christiana ye que, mesmo si tyigare a ser correcta, tornarìæ-se aìna n un gran disincentivu si se quexhier convertir a daquien imparcial a adorar YHWH specificamente. Por definiçon, adora’l Dîous xhudaico-christiano requier que l adorador niege activamente la existencia de qualquiera outra divinidà ou deidà potencial pol amor de la intolerancia que sal de l Primer Mandamiento. N absencia d’evidenciæs d’una deidà specìfica, el theìsta potencial meyor serìæ que s’orientare pœl camin dalgun cultu d’una ou mas deidahes propuœstæs que nun requieran adoraçon exclusiva. L Apuœsta de Pascal ye una base de la laudatoria christiana (in cuœnta ser un xibolete que ha negase cumo seya) que ye a ser vista cumo un casu de dissonancia cognitiva que wœña de la prebenda christiana.

Cifra infinita de dîouses

In tèrminos bayesianos, esto ye a affirmase diziendo que los infieles attribuyen probabilidahes uniformes anteriores a la existencia d’un dîous particular; todæs ermanæs & todæs infinitesimales. L Apuœsta de Pascal sola nun ye a actualizar essæs probabilidahes, puœis el raciocinio solo s’applica a l dîous verdadeiro d’ente una cifra infinita de dîouses possibles. In sin mas informaçones que seyan a reduzir esta asseveraçon, læs possibilidahes d’adorar inadvertidamente l dîous que nun fhai falta son una certeza pràctica. Solo quando la probabilidà d’un dîous particular d’existir xorreç, torna-se ùtile l Apuœsta de Pascal, esto ye, si un dîous fhuer a designase cun una mera possibilidà de se’l ùnicu dîous verdadeiro, l Apuœsta de Pascal apresentarìæ beneficio nidio. Por esso, a qualquiera persona constricta por una tendencia a un dîous particular, l Apuœsta ye-y mũîtho mas nidia & favorable a la suæ fe.

Antidîouses

Si daquien anda dispuœsto a acceitar q’existe una quantidà infinita de divinidahes, l Apuœsta de Pascal lheva a una conclusion per interessante.

Primeiro: podrìæ haber una cifra infinita de dîouses possibles. Por? Ha hi una cifra illimitada d’attributos q’un dîous ye a tener. Si dous dîouses tienen attributos differentes, son differentes. Por exemplo, Dîous A tarreç los plàtanos, ente tanto a l Dîous B presten-y los plàtanos, ente tanto l Dîous C ye indiferente a los plàtanos, ente tanto a l Dîous D presten-y los plàtanos media parte de lo q’al Dîous B, ente tanto a l Dîous E presten-y los plàtanos doblre q’al Dîous B. Attributo differente significa dîous differente; nun ha hi lìmite pal tamañu de l total de los attributos divinos; ansì, el tamañu l total de todolos dîouses ye infinitu.

Segundo: Del total infinitu dîouses que possiblemente exista, necessariamente existirà un dîous que concase cun todo & cun qualquier systema de recompensa / castigu de la xhente na vida ultraterrenal. Esto ye por, nel total infinitu de los dîouses, tener d’occurrir todu attributo possible d’un dîous. (Casu contrariu, nun serìæ infinitu, una vez que diba tener daquè limite pa los attributos que los dîouses podrìæn tener (a parte de ser possible). D’ende resulta que, por cada dîous n, necessariamente ha existir un dîous – n, que arrecompense / castige a la xhente por exactamente l oppuœsto de lo que l dîous n fhai.

L apostilha modificada serìæ expressable na planilha de n baxo (si l cielo val + 1α, val l Infierno -1α, & una vida non posterior val 0a):

  1. Un atheo siempre recibirà 0a na vida ultraterrenal

  2. Un theìsta siempre recibirà 0a na vida ultraterrenal

  3. Un omnitheìsta siempre recibirà 0α na vida ultraterrenal

L Apuœsta conclui que todælæs eleiçones son equìvocæs.

Ansì, L Apuœsta de Pascal, quando ye modificada concasando cun la realidà, nun dà conclusion dala pa fe dala.

Por exemplo, l Apuœsta de Pascal affirma que ye meyor infhoutase n Dîous, por dir aquelhos que tienen infhoutu a l cielo & aquelhos que tienen sfhoutu a l Infierno si Dîous existier, d’outra maneira si Dîous nun existe, intos nada se pierde por tener fe. A esto ye a dase-y la vuœlta diziendo que ye meyor sfhoutase de Dîous, por dir aquelhos que tienen infhoutu a l Infierno & aquelhos que nun tienen infhoutu a l cielo si Dîous existier, magar que si Dîous nun existe, intos nada se ganhou teniendo fe.

Obiecçones

Que ye que los dîouses son egualmente probables?

L Apuœsta assume que nun ha hi pruœbæs d’un dîous particular. a l nun tener conhocemiento que nos indique ser un dîous mas probable q’outro, andamus presos in raciocinios a priori. So raciocinios a priori, ente duæs possibilidahes disconhocides, de læs q’una ha existir, læs duæs possibilidahes tienen que s’acceitar egual de probables. Supponer que læs probabilidahes son ermanæ s ye effectivamente egual a assumir que nun se conhœcen læs possibilidahes. Nel cabeiru anàlysis, resume-se n esto:

  • Dîous A tien qualidahes bloop, gloop & kwoop.

  • Dîous B tien qualidahes blerp, glerp & kwerp.

Qualo ye mas probable q’exista? Ye impossible dizilo, por nun se conhocer nada de nada d’essæs qualidahes — ansì cumo nun se saber nada de læs qualidahes de los dîouses na Apuœsta.

Nun son los antidîouses mènos probables que los dîouses normales?

Significa que nun son los dîouses que fhaen exactamente l oppuœsto q’outru dîous mènos probable que l dîous que s’anda copiando? Si acceitamus raciocinio d’una valoraçon de probabilidà a priori, nun tenemus motivos pa tener fe. Tanto l antidîous cumo l dîous son egualmente probables, pol amor de la nuœssa falta de conhocemiento d’elhos. Outra maneira de velo ye ansì: qual ye l dîous inverso? Si l Dîous A fhai l acçon Q, & l Dîous – A fhai l acçon -Q, qual dîous ye l imitador? como se ye a saber? ansì: non.

& Si varios dîouses existieren?

Intos, por cada un de los dîouses mùltiples, necessariamente existe un antidîous equilibrando læs balançæs.

& Si se satisfai una cifra infinita de criterios de dîouses cun intençon d’intrar na bøna vida ultraterrenal ?

Intos, satisfairìæ-se necessariamente una cifra infinita de criterios de dîouses cun intençon d’intrar na mala vida ultraterrenal. (Essos condemnahos antidîouses!)

& Si houbier una vida ultraterrenal que nun fhuer nin bøna nin ruina?

Si ye da fheitho neutro: nun dà mas. Si fhuer differente de zero: si la vida ultraterrenal de l Dîous A val 1/2, intos la vida ultraterrenal d’antidîous de l Dîous A podìæ valir -1 / 2α. In qualquiera scala, los nùmeros son a equilibrase.

Philistinismo Humano

l Apuœsta de Pascal fhai varios presuppuœstos de la naturaleza orgànica de l theìsta n potencia abondo pessimistas, paroquiales & quanto si mas mesmamente essencialistas.

Applicabilidà de l Apuœsta de Pascal a los non-humanos

Que ye lo que l Apuœsta de Pascal significa mesmo pante seres sapientes que nun tienen alma ou polo mènos alma reconhocible pol theìsmo humano, cumo sapiencia artificial? & Quanto pante seres que tienen alma, magar que nun son da fheitho a afigurase l suffrimiento — ou la benevolencia?

Esso, por si solo, nun interessa mũîtho a la mayorìa de los laudatorios christianos, que son seres humanos tirando l picon a outros seres humanos, magar q’una vez que s’abre la possibilidà de que l Apuœsta de Pascal seya simplemente inapplicable a seres humanos sapientes, aìna balta n outru problema.

Applicabilidà de l Apuœsta de Pascal a Transhumanos

Visto que l transhumanismo anda na suæ infancia & mũîthæs de læs suæs promesses mas difficiles egual nunca tyigaran, val la pena considera’ lo q’aportarìæ si podieren algamase. Considerai si los seres humanos fhueren a disseñar gëneticamente un posthumano que nun fhuer da fheitho a experimentar dolor & angustia mental alhende un stau semeyante a l Zen, tornando la idea d’una perdiçon infinita n sin xacìu. Ou considerai si la telediscarga de mentes fhuer real; que significarìæ pa la vuœssa alma star gozando de vida ultraterrenal ente tanto a l in par la suæ entidà persiste n un servidor?

Existencia l alma

Esti ye l centro l problema. Todælæs evidenciæs ãpuntæn a una “persona phýsica”. Quala ye “l alma” q’existe ultraterrena? Tala parte tenrìæ de ser non orgànica & non modificable, & elho nun existe. Los nuœssos pensares, sentires, memoriæs & personalidà mostraræn ser provenientes d’interacçones nel cerebro. Tamien y affectæn læs hormonæs, drogæs, alcohol, traumatismu cranial & outros factores phýsicos. Dal balbucidu philosòphicu ye a camudar esto.

Por un sìmile: digamus que vòs (nun lo fhaer in casa, ho!) tirahes el vuœssu computador d’un edificio quatro plantæs, baxahes corriendo polos restos oîtho vezes & tirahes los restos a l mar, el computador indagora andarà a caso executando l Windows n outru planu d’existencia?

Impossibilidà racional

Ha hi xhente que considera partes d’esti scenario cumo contradictoriæs por razon, ou incompatibles cun la realidà, lo que lheva a attribuyir una probabilidà zero a l resultau de l “infierno christiano”.

Esso ye a ser ansì por pensar que l dîous christiano ye impossible ou se define de fhorma contradictoria, por nun pensar q’un dîous tan benèficu ye a mandar daquien a l Infierno, ou por pensar que l proprio Infierno ye impossible. Esti ùltimu argumento ye a basase n pensar que l dolor requier un cuœrpu phýsicu, ou nel argumento de que la mente humana ye limitada & incapaz de suffri’ la tortura eterna. Si se vos tortura diez vezes ente que stahes vivos, serìahæs “vòs mesmos” ya mas? Que tal de puœis d’un milhon d’anhos? Un trilhon? N algun sfregante, a 10 ou 10.100 anhos de magar hagora, serìæ de sperar que la vuœssa mente frañier ou “s’avezare a elho”, probablemente intrambos. Qualquiera possibilidà excluye la experiencia de l repentimiento & de l suffrimiento infinitos.

Infelizmente, argumento semeyante ye a ser fheitho n relaçon a l cielo. Un altor eternu paheç-y impossible a una creatura limitada, intos, dir a l cielo mal serìæ possible si daquien se transformare n daquè non solo differente, ma mesmo irreconhocible pol sou proprio you terrenal; n essi casu, quien anda castigando-se / recompensando-se nun sois realmente “vòs”. Tamien tien un que s’introgar si la bienaventurança eterna ye todo lo que ha hi que mereça la pena.

El Poder de “tener fe”

N outros assumptos, persona sensata dala se comportarà de maneira tan irresponsable ou repousarà contenta cun tan pouco fundamento næs suæs oppiniones & cun læs lhiñæs que marca. Solo næs cousæs mas elevadæs & sagradæs se permitte fhaelo. Na realidà, estos mal son intentos de pretendese a si mesmo ou a outræs personæs q’indagora se tien firme apegu a la fe, quando quantìssimo ha ya que se deixou.

Sigmund Freud , Futuro d’una Illusion [3]

Talvez el nucleu l Apuœsta seya assumir q’un ser humano tien el poder de tener infhoutu n daquè por un actu volitivu: non solo por dizir que daquien tien fe, mass, de facto, cun sinceridà, infhoutu n que seya verdà. Conhoç-se cumo voluntarismo doxàstico; ye probable que la mayorìa la xhente nun seya a fhazelo deliberadamente. Læs fes son mũîthæs vezes involuntariæs; polo mènos vòs (sì, vòs) tenehes un infhoutu involuntariu n que stahes experimentando l mundo. Tamien, tenehes un infhoutu involuntariu n que daquien, ayuri, da quando nel tiempu, dixo essæs mesmæs pallabræs. De la mesma fhorma, ye diffìcile tener infhoutu n cousæs que se saben ser falsæs. Considerai cumo vòs arresponderìadæs si daquien vos dixer que piensa que la tierra arrepousa na parte da tras d’una tortuga immensa. Mesmo si tuvieradæs una inclinaçon a “resolver” essi problema diziendo q’un infiel ha de s’associar cun fieles, assistir a servicios de cultu, &c. ta q’elho inspire fe, esto ye essencialmente: “falso ta q’a elho se tyega”. La efficacia d’elho ye altamente questionable.

La lhibertà d’acçon, ente tanto, ye abondo differente. Ye daquè que la xhente tien mũîtha mas lhibre voluntà d’exercer – pa que daquien seya lhibre d’adorar a Dîous in sin fe. La question, por tanto, ye si Dîous tien el Poder de detectar tal ardil ou tala fe na fe, ou si Dîous serìæ feliz por tener xhente “falsiando” la fe de tala maneira.

L Apuœsta de Pascal tien, no mìnimo, de cumplrir un de los presuppuœstos que vienen a ende:

  • Q’essi voluntarismo doxàstico ye possible.

  • Q’a Dîous nun y importa (ou nun ye a captar cun sigo) si vòs “sois falsos”.

Un d’elhos conhoç-se por star tracamundiau, l outru ye theologalmente questionable, conforme se discutirà na pròxima secçon.

Maldà infinita de l Infierno?

La utilidà ye una medida de quanto de bøna ye una cousa hagora — n economìa, basicamente, intruga “quanto de probable ye que daquien quiera tanto una cousa cumo pa comprala”. La utilidà residual ye un conceitu relacionau q’intruga cumo esso camuda a medida que vòs cominçahes a tener mas dalgo. L Apuœsta de Pascal & l sou usu ràpidu & suœltu de ganhanciæs & perdiçones basa-se n esti conceptu. Supponèi que dir pa l Infierno seya infinitamente lhaceîroso, in quanto dir pa l cielo seya infinitamente prestoso.

Considerai que la vida ultraterrenal dure infinitamente. La utilidà residual affirma que la recompensa sentida na vida ultraterrenal ye nidio que diminuirà cul tiempu, & que l castigu sentidu n Infierno acabarà por passar de “dolor glayando” a “ai” de puœis delhos de milhones d’anhos ou mas – lo q’indagora val mas in comparança cun infinidà. Por tanto, de media, la utilidà residual de qualquiera experiencia na vida ultraterrenal probablemente serà infinitesimal. Magar esso nun refute la existencia d’una vida ultraterrenal, ye argumento commun contra la conveniencia d’una vida ultraterrenal infinita & affecta læs conseqüenciæs de l Apuœsta mũîtho. Considerai un pagu de loterìa d’un milhon de dòllares… pagu n vezes d’un dollar pœr anhu, por exemplo. A continuaçon, considerai un pagu de loterìa d’infinitos dollares … pagos n un ùnicu centavu cada sieglo. Lo postreiro inda darà “ganancia infinita”, solo que cun una utilidà residual quasj que zero.

Tamien ye importante notar que delhæs de versiones de l buddhismo & de l hinduismo characterizæn el cielo & l Infierno cumo staçones temporales que distrahen de l verdadeiru fin de tyigar a la Illuminaçon & que ye a algamase mesmo n essos reynos.

Esta recontextualizaçon quantifica la ganhancia sentida por infhoutase n Dîous considerablemente, & indica que la recompensa na vida ultraterrenal nun supera necessariamente læs perdiçones finitæs n una vida mortal.

Siesgu xhudaico-christianu

Visto que ha hi una cifra infinita de cousæs de læs que nun ha hi evidenciæs, ye una apuœsta per probe cumo pa gastar qualquier cousa n una d’elhæs.

-Usuariu M31, Pharyngula [1]

Outra crìtica commun ye que l Apuœsta mal trata a penæs de la figura tradicional xhudaico-christiana d’un dîous q’arrecompensa a los sos segidores. Podrìæ afigurase una riestra d’alternativæs, mũîthæs de læs qualæs son segidæs por partes de la poblaçon mundial. Una possibilidà ye que l verdadeiru dîous nun seya christiano, ma xhudìo, muçulman, hindù, buddhista ou dîous d’una de læs mũîthæs outræs fes existentes. Nel sou enxayu, Pascal discarta todælæs fes non-christianæs cumo possibilidahes in sin menta’l por què. Pœr outra parte, dientro de l cristianismo, ha hi cerca de 44.000 denominaçones, stremæn-se cada una næs interpretaçones de lo que fhai que la xhente gane un bilhete pa l cielo ou pa l Infierno, intos quala ye la eleiçon cierta? Pascal tamien ignora l universalismo christiano q’arremonta a polo mènos 1648 & affirma que Dîous concederà la salvaçon a todolos seres humanos.

La Biblia diz cousæs cumo “doblarà toda rodiya, toda lhingua confessarà”. Tien versìculos q’implic annichilaçon & non l Infierno. Tamien affirma que Yahveh ye un dîous amoroso. Outræs fes q’affirmæn l Infierno nun dizen cousæs talæs. Intos, segun essa apuœsta, los christianos han de convertise a l Islam por promitte’l Alcoran Infierno a los infieles, in quanto la Biblia tien declaraçones polèmicæs n esto – specialmente considerando que l Infierno descripto nel Alcoran ye mũîtho mas disagradable que læs suæs descripçones ambiguæs na Biblia.

Egomanìa?

L Apuœsta assume que Dîous s’impressionarà, & arrecompensarà a la xhente que lo adora solo por evita’l Infierno. Un ser todo–poderoso (ou per poderoso) ganharìæ pouco cun la fidelidà mental de los seres humanos. De la mesma maneira, serà abondo inùtile pa un humano persuadir a los habitantes d’un fhormigeiru a adoralo. læs constantes harengæs & demandæs d’adoraçion pol Dîous abrahàmico cumo s’affirma nel Vieyu Testamento indicæn que ye a ser solo una cousa de l ego.

Dîous perverso

Outra possibilidà ye que l verdadeiru dîous seya un dîous perverso que condemnarìæ a los sos adoradores & premiarìæ a los infieles simplemente por una qüestion d’ironìa, [4] ou la idea maltheìstica de que los “dîouses” son entes spirituales que yos comen a los sos adoradores læs almæs ultraterrenales. [5]

Pœr outra parte, l Apuœsta mal permitte a penæs un dîous verdadeiro. Si houbier mas d’un (cumo næs mythogonìæs griega & romana), un segidor de Pascal ye a offender a un dîous poderoso a l adorar un mas flraco, lhevando-lo a condemnase magar la suæ adoraçon.

Conversion pòsthuma

L Apuœsta tamien assume que n passando l puntu de non retornu & tener recibido los sous xhustos pagos, la divinidà nunca camudarà el sou Pensar nel futuro – casu contrariu, nun ye realmente una perdiçon / ganhancia infinita, acuei? Ente tanto, existen casos mýthicos d’individuos excepcionales q’experimentæn una inversion de la destinaçon celestial. Bien famosu ye Satan &, in minor medida, Adam que gozaba d’un passeu lhibre de ganhancia infinita ta q’offendîu a Dîous. Tamien nun ha hi garantìa de que l Infierno seya infinitamente lhacerioso tamien. Satan, por exemplo, podrìæ transformavos in demonios modernos ou suavizar & remocica’l submundo n una articulaçon classicamente beatnik cumo n Don Juan in Hell.[6] Ou Dîous podrìæ repentise cumo fhexzieræ primeiro & teletransportar todolos peccadores pa l cielo [7] .

Toda la question d’una tyamada rutina de recompensæs infractible torna-se indagora mas ingidiyada a l fhalar de la interpretaçon christiana, mormona ou muçulmana de YHVH. Essæs fes stremadamente admitten que Dîous camudaræ unilateralmente l aliança suppuœstamente infractible que diera a los adoradores anteriores. Que exactamente, aculhà del pleitu special theìsta, impide a Dîous que modifique l fhazer comuña cun los sos segidores?

A parte, si vòs tenehes infhoutu n una deidà non tan omnipotente ou que nun se preoccupa de la destinaçon de l sitiu u morreis, tampouco ha hi garantìa de que n dèl intre de l futuro paraìso & / ou perdiçon, nun lo destruyirà ou lo alterarà dalguna fhorma quando steadæs gozando de la vuœssa “recompensa”. Vamus ver quanto vos presta l Valhalla lhœw de Hastur annichila’l sou tuntu campu batalha cun los sous enormes tentàculos enormes spaciales!

Fe ciega

Una maneira de contestar esta Apuœsta ye substitui’l Dîous xhudaico-christiano de Pascal por un dîous perverso que castige aquelhos que tienen infhotu n sin evidencia, & arrecompense aquelhos que nun lu tienen. Notai q’esso nun presuppon que la Biblia & outros textos sacros nun s’inspiræn divinamente: essi dîous podrìæ tenela scripto cumo pruœba de credulidà. Importante, a l se’ l Apuœsta de Pascal solo a funccionar si vòs ameyorahes la probabilidà anterior d’existencia d’un qualquier pœr riba los outros (lo que normalemente nun aconteç n argumento theologal dalo) esta Apuœsta ye da fheitho vàlida tanto cumo la formulaçon primitiva de Pascal:

Dîous existe

Dîous nun existe

Infhoutu n Dîous

perdiçon infinita n infierno

perdiçon insignificante

Sfhoutu n Dîous

recompensa infinita n cielo

ganhancia insignificante

L Apuœsta assume existir una razon autoevidente p’arrecompensa’l infhoutu ciegu. Por que l infhoutu d’un fhiel ye meyor que l puxu personal de l infiel que lheva una vida excepcional? Por que una divinidà prefier l infhoutu ciegu a la submission basada n evidenciæs? Esti systema de fes theòricæs apresenta un scenario win / win a los atheos & un scenario perder / perder p’aquelhos que tienen infhoutu n Dîous. Una vez que læs duæs ideæs contrastantes d’un dîous specìfico son razonablemente equivalentes in tèrminos de probabilidà, l atheìsmo revela-se cumo lo que tien el mayor potencial de ganhancia, negando da fheitho & effectivamente arrevertiendo l argumento de Pascal. Alcordai-vos, esso ye egual d’empiricamente probable cumo l Apuœsta de Pascal, & hagora fhai-nos falta tener una possibilidà de 50:50 de que l Apuœsta de Pascal seya verdadeira ou q’esta outra seya verdadeira.

L argumento verdadeiro orienta-se na direcçon oppuœsta: Dîous existe (you suppongo) & nun sou a velo, por tanto, tien de tener un motivu pa nun se monstrar. Por tanto, daquè habrà pa min si you y sigo l xhuœw.

Cultu

Legalidà l cultu

Ye duldoso que la xhente seya a forçase a si mesmo a tener infhoutu no que quixheren. In cuœntæs de considerar si daquien ha tener infhoutu n Dîous, essa inversion considera-se una bøna tàctica pa una persona de bøna reputaçon social, d’outra fhorma, pretender tener infhoutu n Dîous (assumiendo ser Dîous a caltriar pente una fe falsa & non movida pol cultu insinceru — cun lo que la mayorìa los christianos probablemente concordarìæn):

Dîous existe



Dîous nun existe

premia obræs

arrecompensa fe

infhoutu falsu

castigu

castigu

perdiçon finita

(falsedà pa si mesmo)

infhoutu honestu

recompensa

castigu

ganhancia finita

(vida honesta)

Cumo indenantea, falsia’ la fe ye difficilmente una tàctica meyor que ser honesto na infidelidà, a mènos que l castigu por infhoutu falsu (tratando d’inganhar a un dîous) seya mas lhandiu que l por ser incrèdulo. “El verdadeiru fiel” deixa-se a fhuœra, por se’ la premissa ende que la fe ye daquè q’occurre pœlæs interioridahes & nun ye una fatsada, & a los incrèdulos simplemente nun yos passa esso.

L auctor de fantasìa satìrica Terry Pratchett tien una version de l Apuœsta de Pascal nel lhibru de sou intitulau Hogfather: “de puœis de la suæ muœrte, el philòsophu n question atopou-se arrodiau por un carrapielhu dîouses bederræs cun maçæs. La postrer cousa q’elhi ascuîthou fhoi “veniemus a insiñati cumo lhidiamus cul señor Tuntu Pirulu a ende… “

Cultu correctu

Quando los christianos m’applicæn l Apuœsta de Pascal, solo yos digo que tienen razon, & intrugo-yos el camin a la mazquita mas pròxima.

Assumiendo argumenta’ l Apuœsta de Pascal solo pol Dîous christiano (strẽithando-lo indagora mas a monotheìsta & a abrahàmico), existen una riestra sectæs & subsectæs q’adoræn de differentes maneiræs. Ha hi læs que requieren condiçones mas rigorosæs pa l cultu adequau q’outræs, & delhæs contradizen-se da fheitho. L Apuœsta solina, da veres, nun affirma cumo evitalo — presumiblemente solo sige lo que Blaise Pascal dixo. Intos, si nun se fhaen abondos rituales necessarios pa una adoraçon adequada, inda se vaî pal Infierno, nun se compensando por qualquiera outra perdiçon basada n compassion næs que s’incurrieræ.

Considerai si Dîous decidier que la maneira Mormona d’adoralo ye la correcta & que la maneira cathòlica ye incorrecta. Intos, confrontàmunos cun haber de tener infhoutu n un dîous a l que y vagou quasj que toda la historia humana revela’ la maneira correcta de passa’ la pruœba! Na verdà, nun importa quala fe històrica nòs seleccionàræmus, a Dîous vagou-y la mayor parte de la historia humana pa revela’ la maneira correcta de passa’ la pruœba.

Alternativamente, considerai l que dala de læs fes t’hagora mesmo tenga razon. Comportando-vos de fhorma aleatoria, tenrìadæs opportunidahes de vos axhuntar a qualquiera fe particular ou secta. Ciertamente, una vez que los seres humanos nun tienen cumo saber de que maneira agradæn a Dîous, ya nin se preoccupæn de lo tentar; una pequenha ganhancia mas diendo pal Infierno ye meyor q’una pequenha perdiçon & indagora se vaî a l Infierno.

Alternativamente, cumo opçon, considerai si una fe anterior tuvo razon nel a hieri, solo que spuœis essa fe morrîu n sin maneira dala de replicar da feitho los sous rituales. Si, digamus, los càtharos conhocìæn el camin ciertu d’intrar in cielo, la cruzada albigense quasj que permanentemente sfhixzo qualquiera lhiña d’ascension celestial – tornando l adoraçon de qualquiera n sin dal xacìu.

Costu finitu de l cultu

Una supposiçon occulta de l Apuœsta de Pascal ye que l costu de l cultu ye, effectivamente, infinitamente pequenhu, dalguna fhorma. Magar esto paheça se’l casu d’actividahes humanæs limitadæs realizadæs na nuœssa existencia mortal, cumo oraçon ou participaçon na eglresia, delhæs de fes, de facto, requieren puxos non triviales (por exemplo, el requisitu de l Islam de rezar cinco vezes al dìæ ) & outræs requieren un pagu n sin fin dalguna fhorma que nunca mas se recuperarà; considerai l dìzimu, por exemplo. Esto s’applica, sobre maneira, a la fe xhudaico-christiana; si se y fhai casu a l Lhibru de l Apocalypsis, una vez que los eleitos realmente acaben in cielo, lhavarà-se-yos el cerebro p’adorar a Dîous pœla eternidà & perder una parte de la suæ identidà & nunca mas recuperase.

Si vos avulta q’esso inda serìæ una compensaçon axiomaticamente acceptable, introgai quanta xhente andarìæ dispuœsto a trocar una existencia immortal d’hedonismo & gozo n The Matrix, si esso significare scudase pa siempre de la verdà, la quantidà de xhente q’affirme q’esti nun ye commercio xhusto serà differente de zero.

L Apuœsta de l atheìsmo agnòstico

Señor, fhixzi lo meyor que pudi cun læs fherramientæs que vòs mi concedîstis. Dîstis-mi un cerebro pa pensar cun scepticismo & usei-lu cumo fhazìæ falta. Dîstis-mi l Poder d’argumentar & appliquei-lu a todælæs revindicaçones, incluyendo la de la vuœssa existencia. Dîstis-mi un xacìu moral & sentì læs penæs de la culpa & læs allegrìæs de la proua polæs cousæs ruinæs & bønæs que scoyì fhaer. Procurei fhaer cun outros cumo mi prestarìæ que fhexzieren cun migo, & magar andar you lhuœñe d’essi ideal mũîthæs vezes, procurei applicar essi principio fundamental siempre que pudi. Seya cumo fhuer la naturaleza de la vuœssa essencia spiritual immortal & infinita, you cumo ser corporal finitu, nun sou quien a afigurame-lo magar los mîous mayores puxos, & por tanto fhaèi cun migo lo que quexhierehes.

Michael Shermer [8]

Intrambæs apuœstæs affirmæn q’aquelho n que se tien infhoutu & cumo s’ha d’actuar na vida ye a determinase independentemente de Dîous existir, comparando læs conseqüenciæs de differentes effectos – essencialmente l administraçon de riesgos. Sì q’ansì, stremæn-se nos sous presuppuœstos theologales & ansì puœis concluyen de fhorma differente.

La AA assume una fhorma semeyante a l Apuœsta de Pascal na medida n que compara læs conseqüenciæs cun base na fhorma cumo actuar na vida. Pœr outra parte, strema-se n los sous presuppuœstos theologales; esta presuppon que Dîous nun caltien l infhoutu ciegu cumo factor importante a l decidir quien vaî a l cielo & quien vaî pa l Infierno. Magar nun existir una redacçon exacta & official, l Apuœsta d’atheìsmo agnòstico, conforme stablicido n baxo, ye attribuida a l cartafhuœyu electrònicu An Agnostic Atheist. L Apuœsta diz:

Tanto si se tien infhoutu n Dîous ou no, habrìæ-se de vivi’ la vida cun amor, bondà, compassion, misericordia & tolerancia procurando torna’l mundo un sitiu meyor. Si nun ha hi Dîous, nun se pierde nada & tenrà un impactu positivu p’aquelhos que vos arrodiæn. Si houbier un dîous benevolente q’arrepasse la vida, xhulgarà læs acçones & non solo el poder tener fe ciegamente, quando ha hi una falta significativa d’evidencia d’existencia de qualquier Dîous.

Al contrario de l Apuœsta de Pascal, que ye argumento de fe n Dîous, l Apuœsta Agnòstica Athea n esta forma nun ye specificamente argumento pa l atheìsmo. Nun ye ma una xhustificaçon postfacto d’una fe, particularmente si se minaça cun fhœw, sulphuro & condemna eterna por un evangëlista. El fheithu de nun ser strictamente argumento proatheìsmo racional sì q’ansì nun ye un problema, puœis la AA ye argumento de cumo s’haber de comportar & solo ye una refutaçon & una resposta de l Apuœsta de Pascal. Mũîthæs vegadæs, expande-se a partir d’esta fhorma de variæs maneiræs. Una addenda ye declarar q’un dîous que dirìæ xhulgar una bøna persona puramente cun base n si ou non la persona tien infhoutu ou lo adora n cuœntæs de por ser una bøna persona, nun serìæ realmente un dîous que valier la pena adorar, & mesmo, vivir in cielo cun tal creatura diba ser peyor que qualquier infierno. Una extension addicional lheva n consideraçon læs perdiçones potenciales de tener infhoutu n Dîous, si realmente nun existe – dir a eglresia, rezar, segi’ los dictames morales que son a ser ethicamente qüestionables &, polo commun, sperdicia’l tiempu. Cun essa expansion, ye a considerase cumo argumento pa l atheìsmo, solo que nun ye specialmente fhuœrte, puœis el costu/beneficio de la pràctica de la fe, assumiendo nun existir Dîous, ye per subiectivo.

Comparando apuœstæs

Una fhorma tabulada de l Apuœsta de Pascal ye a ser apresentada cumo n baxo. Cumo probablemente rescampla, læs meyores conseqüenciæs associæn-se a tener infhoutu n Dîous:

Dîous existe

Dîous nun existe

infhotando-se n Dîous

ganhancia infinita n cielo

perdiçon insignificante

sfhoutando-se de Dîous

Perdiçon infinita n infierno

ganhancia insignificante

L Apuœsta d’atheìsmo agnòstico compara-se a esso, addicionando un strato extra n relaçon a l comportamiento de la persona & cumo Dîous lo lhevarìæ n consideraçon, a l reves d’unicamente l infhoutu ciegu de la persona. Conforme se mentou a riba, considera-se esso polos defensores de la AA cumo un presuppuœstu theologal mas xhustificau.

Dîous existe

Dîous nun existe

siendo

bøna persona

cun infhoutu

n Dîous

ganhancia

infinita n cielo

vòs fhexzîstis de l mundo un sitiu meyor

vòs perdîstis el tiempu teniendo fe

cun sfhoutu

n Dîous

ganhancia

infinita n cielo

vòs fhexzîstis de l mundo un sitiu meyor

siendo

mala persona

cun infhoutu

n Dîous

perdiçon

infinita n infierno

la xhente piensa ser vòs idiotas
vòs perdîstis el tiempu teniendo fe

cun sfhoutu

n Dîous

perdiçon

infinita n infierno

la xhente piensa ser vòs idiotas

Crìtica

Por tanto, la AA propon que læs conseqüenciæs mas positivæs s’associen a l comportamiento & son independientes de la fe conforme lo propuœsto por Pascal. Assumiendo la fe n casu d’inexistencia de Dîous, & perdiçon de tiempu, la opçon mas favorecida ye ser bøno & sfhoutase.

Magar la supposiçon theologal de que Dîous xhulga mas segun læs acçones que pol infhoutu n Dîous ye favorable a los atheos & a los fieles, & tamien mas in consonancia cun descripçones de Dîous cumo bøn character, indagora ye una supposiçon. Por tanto, la AA cai, si essa supposiçon se revelare falsa, solo que nada mas in casu de Dîous existir a penæs — & la mayorìa de læs evidenciæs reales indicæn lo contrario, lo qual ye l puntu.

Cumo la propuœsta de Pascal, la AA suffre cul fheithu d’existir variæs fes. La de Pascal por haber de selecciona’ la fe “correcta” a l tener fe, & l agnòstica athea, por poder differentes fes & interpretaçones de Dîous considerar cousæs differentes cumo “bønæs”. In delhæs fes, simplemente sparce’ la pallabra dessa fe ye un bøn actu n si mesmu, & por esso la Madre Teresa ye considerada una santa quando nunca houbo a quien adiudare da veræs. Una doutrina christiana particular, sola fide, affirma litteralmente que la salvaçon vien “pola fe solo” & ye la marca distintiva de la fe protestante – magar declara’ los defensores de la AA, cumo indenantea, simplemente q’esso fhai de Dîous un fatu da fheitho & nun val la pena adoralo cumo un bøn ente.

Consideraçones addicionales

El focu de la AA nel comportamiento, & non na fe, ye a expandise tornando-la independiente da fheitho de Dîous. Mesmo si nun nos eleva a l cielo, ser una persona bøna tiende a tornar a los outros mas cumo nòs outros & talvez ta los inspire a fhaer egual. Essos factores limiten-se a l mundo vivo, que ye real & nun tien nada que ver con vida ultraterrena, que mal ye una probabilidà flrouxa. Visto q’esta vida ye ciertamente real (en determinahos valores de “real”) & q’ameyora’ læs circumstanciæs n esta vida contribuye a una meyorìa garantida, ye favorable ser una bøna persona por essa razon, non por una razon que mal ye una possibilidà pequenha. Esta ye la base la campaña de “ser bøno pol amor de Dîous” indossada por varios collectivos humanistas.

Si bien l Apuœsta de Pascal ye argumento theologalmente falho, el principio tien applicaçones n outros aspeitos de la vida, cumo investimiento & apuœstæs – puramente por ser razonables los aspeitos de la theorìa l xhuœw – & l Apuœsta de Pascal rescampla pol nome cumo una correlaçon u talæs comparançæs ganhancia / perdiçon son possibles de fhaer. In summa, apresenta una maneira de lhidiar cun la incerteza a l valorar non la probabilidà, ma solo la magnitude de læs ganhanciæs potenciales in relaçon a læs perdiçones. Na “Apuœsta de scalecemiento global”, la comparança fhai-se ente procurar adiudar a l medio ambiente & nun adiudar a l medio ambiente. Independentemente de tene’l infhoutu de se’l calentamiento global una farsa ou fraude (& independentemente d’unu andar bien ciertu d’elho), el meyor resultau inda ye defende’l mediu ambiente – alias “& si ye un gran inganhu & creamos un mundo meyor pa nada?”

Na Apuœsta, tener infhoutu n Dîous produz la ganhancia mayor in tanto que sfhoutase produz læs mayores perdiçones. Esti principio de comparança de potenciales ganhanciæs & perdiçones ye una maneira d’assegurase evitar cignes negros cumo eventos (“indeblez” & “anti-indeblez” segun l auctor de Black Swan Nassin Taleb), particularmente n economìa. Por exemplo, colloca l 100% de los fondos proprios n un ùnicu investimento lheva a una possible perdiçon – independentemente de læs probabilidahes, que total son disconhocidæs – de l 100% de los fondos. Tal eventu serìæ una perdiçon mayor que si se sparcen los fondos in mũîthos investimentos unde un ùnicu falhu nun ye devastador, sì q’ansì læs possibilidahes d’èxitu augmenten un pouco. læs probabilidahes reales son irrelevantes; ye simplemente una maneira d’evitase la possibilidà de que nun tengadæs suœrte. La intruga ye quala ruta evita læs peyores conseqüenciæs possibles.

& L mesmo pensamiento anda pœr tras de læs soluçones a l dilemma de l prisioneiru. Visualizar eventos disconhocidos cun los wœyos de l Apuœsta de Pascal elimina la necessidà d’intender essæs probabilidahes pœr tras de los eventos por poder toma’ læs decisiones maximizando potenciales beneficios & minimizando los daños. De cierto, essi ye l propriu aquel de l Apuœsta si se y spulgæn læs implicaçones theologales.

Cumo una fherramenta doctrinaria

Cumo la mayorìa los argumentos de la existencia de Dîous, paheç mas tranquillizar a los fieles existentes que convertir infieles. Elho por haber de probar un argumento theologal, convinciendo a un infiel, de que l Dîous que defende ye l Dîous Verdadeiro & refutar todælæs outræs possibilidahes. La xhente que nun tien fe ye a ve’l potencial de varios dîouses existente, de facto una bayura infinita, non obstante los fieles tiendan a cincar constrictos por una vision existente de que, ou el sou dîous existe, ou dal Dîous existe. Solo n esti ùltimu casu, el raciocinio pœr tras de l Apuœsta de Pascal tien daquè xacìu. [9]

Resùmene

Vèi tamien

Vìnculos externos

Referenciæs

  1. Encyclopedia de la Philosophìa de Stanford – Apuœsta de Pascal

  2. La necessidà de l apuœsta – Ye mirala & mangase unu a tyorar.

  3. Futuro d’una Illusion, parte VI.

  4. Dresden Codak: Paraiso Secular

  5. Gerra n cielo

  6. Mesmo nel Paradise Lost Pandemonium de Milton ye una xhuntura per casual de clubs de debate, folixæs sexuales & olympiadæs demoniacæs. Polo mènos ta que tolos peccadores humanos apahecieræn & la intamaræn cun destrui’l lhogar cun læs suæs queixæs. Da nuœvo, John Milton yera un puritanu neciu, intos elho podrìæ-y tener sido bien horrible personalmente.

  7. In sin mentalo, cumo na eternidà todo acontecerà mas ceho ou mas tarde, terminarehes de fastidiala n quanto stuvierehes in cielo & vaî-se-vos inviar a l Infierno – a mènos que vos lhavaren el cerebro inda mas cumo primeiro se comentaræ &, cun todo esso, nun ye garantìa –

  8. Michael Shermer, The Believing Brain: From Ghosts and Gods to Politics and Conspiracies — How We Construct Beliefs and Reinforce Them as Truths, tyana 45.

  9. Ironicamente, essi raciocinio yera, de facto, inapplicable nos tiempos bìblicos, quando la Bìblia protestaba concretamente contra l tener infhoutu n Baal – que, confusamente, nun yera un dîous concreto pœr se, ma un tèrminu commun abarcando qualquier dîous local na atmòsphera polytheìsta d’aquelha.

No comments: