Audio
Qual ye l problema que s'anda buscando resolver quando s'anda procurando eguar una disposiçon economica racional? Partiendo de daquè presuppuœstos d'acceitaçon amplia, la respuœsta ye abondo cincielha.
Si se tuvieren todælæs informaçones relevantes, si se podieren poner cumo puntu partida d'un systema preferenciæs que se stablicieræ anteriormente, & si se tuvier completu conhœcemiento de los medios disponibles, el restu l problema seriæ simplemente una qüestion de xacìu. Ou seya, la respuœsta a la intruga de qual ye l meyor usu de los medios disponibles anda ya implìcita næs nuœssæs hypòtheses.
Læs condiçones a satisfazer pante la soluçon d'essi problema de representaçon idealizada analyzaræn-se ya da fheitho & exponen-se meyor na fhorma de patron mathemàticu: succintamente, diz que læs taxæs lhindeiræs de substituçon ente dous bienes ou factores que se quiergan han de se' læs mesmæs, independientemente de los sous differentes usos.
Esti, ente tanto, nun ye emphàticamente l problema econòmicu a l que s'incara la sociedà; & l càlculu econòmicu que se disinvuœlve resolviendo esti problema racional, magar ser un importante passu por orienta' la soluçon de l problema econòmicu, nun y dà una respuœsta. El motivu d'esto ye que los "datos" totales de la sociedà a partir de los que se fhaen los càlculos econòmicos nunca son "dados" a una ùnica mente que seya quien a analyza' læs suæs implicaçones — & nunca lo seran.
El character peculiar de l problema d'una disposiçon economica racional characteriza-se precisamente pol fheithu de nunca existir conhœcemiento de læs circumstanciæs so læs que se tien d'actuar de fhorma concentrada & integrada, ma cumo catsos dispersos de conhœcemiento incompleto & freqüentemente contradictorio, que s'arreparten ente differentes personæs independientes. El problema econòmicu de la sociedà, por tanto, nun ye meramente un problema de conceder "ciertos" recursos — si por "ciertos" s'intiende daquè disponible a una ùnica mente que fhuer quien a resolve'l problema deliberadamente cun base n essæs informaçones.
In cuœntes d'esso, el problema ye cumo garantir que qualquier miembro de la sociedà fhaiga l meyor usu de los recursos que se conhœcen, pa fines de los que la importancia relativa mal a penæs estes personæs conhœcen. Ou, por fhazelo conciso, el problema ye la utilizaçon de conhœcemiento de l que nun ha hi quien disponer na suæ totalidà.
El character fundamental d'essi problema scurecîu-se, infelizmente, & nun s'aclarou por mũîthos de los flammantes nuœvos refinamientos de la theorìa econòmica, & n particular polos usos diversos de la mathemàtica. Magar se'l problema que you quiera tratar n esti artìculu, sobre maneira l problema la organizaçon d'una economìa racional, pol amor de tirar pœr essi camin, fhairà-mi falta repetidamente tyama' l attençon næs connexiones ìntimæs cun q'esti problema cute ciertæs qüestiones de mèthodu.
Mũîthos de los argumentos que pretendo apresentar son, de fheitho, conclusiones que s'algamarun pœr differentes caminos racionales q'aìna coinciden. Si q'ansì, de la maneira cumo you wœy intiendo essæs qüestiones, essa confluencia nun ye una coincidencia. Avulta-mi tene' la causa de mũîthæs de læs disconformidahes que guañæn tanto n campu la theorìa economica cumo de la polìtica econòmica una ruina comprehension de la naturaleza l problema econòmicu de la sociedà. Esta mala comprehension, a l in par, causa-la una applicaçon indebida de zunæs mentales disinvuœltæs a l lhidiar cun los problemas de la naturaleza de los phenòmenos sociales.
II
Na fhala commun, define-se la pallabra "planificar" cumo la xhuntura de læs decisiones que s'interrelacionæn relativæs a l repartu de los recursos disponibles. Toda funcçon econòmica, n essa direcçon, ye planificaçon; & n qualquiera sociedà na que variæs personæs collaboræn, la planificaçon, independiente de quien la fhaer, habrà basase n ciertos conhœcemientos; & essos conhœcemientos nun y andaran disponibles in primer instancia a l planificador, ma a la persona que los habrà passar a l planificador. Læs variæs maneiræs polæs que l Saber tyega a la xhente que lo utiliza elaborando los sous planes ye un problema crucial de qualquiera theorìa que porfìe explica'l processu de mercau; & l problema de qual ye l meyor mediu pa utiliza'l conhœcemiento q'anda a l intamu disperso ente variæs personæs independientes, ye polo mènos un de los principales problemas de la polìtica econòmica — ou de qualquiera outra tentativa de concibir un systema econòmicu efficiente.
La respuœsta a essa intruga relaciona-se intimamente cun outra qüestion que naç ende: la de quien ye quien planifica. Toda disconformidà sobre "planificaçon econòmica" sal d'essa qüestion. Nun se discute si tien que se planificar ou no, discute-se si la planificaçon tien que se fhaer de fhorma centralizada, por una auctoridà ùnica n todu l systema econòmicu, ou si tien que s'arrepartir ente variæs personæs. Na direcçon specìfica na que l vocablo s'utiliza næs controversiæs contemporaneæs, planificaçon significar significa da necessario planificaçon central — orientar todu l systema econòmicu n comuña cun un proyectu ùnicu. La concurrencia, pœr outra parte, significa una decentralizaçon de la planificaçon, que dirà realizase por mũîthæs personæs independientes. El camin mediu ente duæs posiçones — de l que se fhala enforma, solo que poucos lu appreciæn a l velu n pràctica — ye la delegaçon de la planificaçon in ciertæs industriæs organizadæs, esto ye, na instituçon monopolios.
La qüestion de qualu d'essos systemas serà mas efficiente depende sobre maneira de la qüestion de que de qual d'elhos se spera un usu mas completu de l Saber existente. & Esto, a l in par, depende de si se tien una probabilidà mayor de poder mangar todu l Saber q'anda dispersu ente variæs personæs a disposiçon d'una auctoridà central, ou de dar a la xhente conhœcemiento addicional sufficiente que fhuer a integra' los sous planes a los d'outra xhente.
III
Serà aìna evidente que, n esti puntu, la respuœsta serà differente segun los differentes typos de Saber; & la respuœsta a la nuœssa intruga dirà, conseqüentemente, orienta-se scontra la importancia relativa de differentes typos de Saber; aquelhos que mas probablemente andaran a disposiçon de personæs particulares, & aquelhos que cun mas certeza se dibæn incontrar na implementaçon d'un wœrgano que se componga d'una bøna selecçon de specialistas. Si inguanho s'acceita tan ampliamente que la segunda opçon ye la preferible, occurre por occupar inguanho un typu conhœcemiento — el conhœcemiento scientìfico — un sitiu tan proeminente nel pensamiento pùblico, tyigando a scaheicese nun ser essi l ùnicu typu conhœcemiento relevante. Ye a reconhœcese que, cun relaçon a l conhœcemiento scientìfico, un wœrgano cun un piñu de selecçon de bønos specialistas serà la meyor opçon si se quier dominar meyor el conhœcemiento disponible — magar ser esso, da obvio, mal camudar un problema por outru: el problema de selecçon d'essos specialistas. Lo que mi pruyi emphatizar ye que, lo mesmo presumiendo poder ser essi problema n circumstanciæs normales resuœltu bien aìna, mal diba ser parte d'un problema mayor.
Wœy ye quasj q'heresìa indicar que l conhœcemiento scientìfico nun correspuœnde a l total de l Saber. Solo que un pouco reflexion dirà amosar que, sin duldar, existe un cuœrpu per importante de conhœcemiento n sin organizar que nun ye a tyamase scientìfico, intendiendo "scientìfico" l conhœcemiento de ciertæs normæs communes: conhœcemiento de ciertæs circumstanciæs particulares de tiempu & situaçon. Ye n relaçon a esso que practicamente toda persona tien daquè de prerrogativa comparativa n relaçon cun todæles outræs, puœis tien informaçones ùnicæs de los typos d'usos benèficos que son a fhazese cun ciertos recursos; usos estos que solo aconteceran si la decision de como utilizalos se deixare næs manœs d'essa persona ou se tomare cun la suæ coperaçon activa.
Val solo cun amentar que quanto mas falta fhai apprehender in qualquier officio lhœw de tener completada la nuœssa formaçon theòrica, como ye de grande la parte de la vida professional que passamus apprehendiendo habilidahes specìfiques, & como ye de valioso, in todælæs circumstanciæs de la vida, el conhœcemiento de la xhente, de læs condiçones locales & de ciertæs circumstanciæs speciales. Conhœcer & saber operar una màchina que nun s'explotaba adequadamente, ou explota' la pericia de quien podiæ meyor aproveithase, ou ser consciente d'un excedente reservæs que ye a poder usase n una interrupçon temporal de subministradores, ye tan util socialmente cumo l conhœcemiento de læs meyores tèchnicæs alternativæs. El transportista que ganha la vida discobriendo como meyor aproveitha'l sou spacio carga que remaneceriæ valreiro, el representante immobiliario, que tien un conhœcemiento consistente quasj q'exclusivamente n dar cun opportunidahes temporales, ou la persona que fhai mediaçon, que se beneficia partiendo de læs differençæs locales ente los precios de ciertos bienes — todos elhos realizæn trabayos eminentemente ùtiles que se basæn nel conhœcemiento special de læs circumstanciæs d'un momento fugaz, q'outros nun conhœcen.
Ye peculiar q'inguanho essi typu conhœcemiento ampliamente se disprezie, & læs personæs que fhaen utilizaçon d'elho por obtener prebendæs pœr riba de personæs cun meyor preparaçon theòrica ou tèchnica sean vistæs quasj que cumo si anduvieren fhaziendo daquè infame. Sì q'ansì, magar vese conquistar prebendæs usando conhœcemiento superior qua læs condiçones de communicaçon & transporte, cumo daquè quasj q'infame, la verdà ye que, pante la xhente, ye quasj tan importante fhaze'l meyor usu possible de læs opportunidahes cumo de læs cabeires revelaçones scientìficæs.
Essa rocea tien una influencia considerable nel fheithu de la xhente afhazese a adoptar una postura mas contraproducente a respeito l commercio q'a respeito de læs actividahes productivæs. Los mesmos economistas que se piensen da fheitho immunes a læs tyanæs fallaciæs materialistas de l a hieri, constantemente incurren nos mesmos errores cun relaçon a læs actividahes que se relacionæn cun la captaçon de conhœcemiento pràctico — & l motivu d'esso paheç ser, segun el patron cun q'elhos ven el mundo, tener essi typu conhœcemiento que ya star "dado" in cuœntes de ser daquè que tien que se getar. La idea mas commun na actualidà paheç se' la d'haber todu conhœcemiento d'essi typu andar todu l tiempu a l algame todu l mundo &, a l nun occurrir esso, critica-se la disposiçon econòmica actual por ser, no hypothètico, irracional. Essa conceiçon ignora l fheithu de ser precisamente l problema que nos fhai falta resolve'l mèthodu de tornar essi conhœcemiento ampliamente disponible.
IV
Si inguanho se lheva minimiza' la importancia de conhœcemiento de læs circumstanciæs particulares de tiempu & spacio, debe-se n bøna parte a la pouca importancia que se y dà a la qüestion de la incerteza n si mesma. De fheitho, parte los presuppuœstos (polo normal solo stan implìcitos) que s'adoptæn polos "planificadores" diffieren de los sous opponentes tanto n relaçon a poder causar camudançæs imprevistæs & alteraçones substanciales nel plan de producçon cumo n relaçon a la freqüencia na q'occurre. Evidentemente, si fhuer possible fhaer previamente planes econòmicos cun detalhe n periodos significativamente lhargos, & lhœw de persistir indefectiblemente, de maneira que dala outra decision economica importante fhuer necessaria, el lhabor d'elaborar una planificaçon completa de todu l movemiento econòmico nun seriæ daquè tan ethereo.
Quiçà valriæ la pena emphatizar nacer siempre los problemas econòmicos exclusivamente por confluencia cambios. Si læs cousæs continuaren exacto cumo yeræn primeiro — ou a lo mènos continuando a comuña cun lo que se speraba d'elhæs — intos nun naceriæn nuœvos problemas q'arreclamaren soluçones, nun habiendo, por tanto, falta elaborar una nuœva planificaçon. La certeza de tornase l cambio — ou a lo mènos los pequenhinos avìos quotidianos — mènos importante nos tiempos modernos, sal de l principio de tornase la contençon de los problemas econòmicos tamien mènos importante. Por essi motivu, læs personæs que tienen la zuna de menosprezia' la importancia de la incerteza son læs mesmes q'argumenten nun se' læs qüestiones econòmicæs tan importantes cumo l conhœcemiento tèchnico.
Serà
cierto, pol amor de la sophisticaçon de l apparatu de la industria
moderna, ser solo preciso tomar decisiones econòmicæs n intervalos
lhargos; cumo na hora decidir si una nuœva fàbrica tien que se
construyir, ou como un nuœvu procedimiento tien que s'introduzir?
Ye
cierto, una vez construyida una fàbrica, que lo que queda ye mas ou
mènos mechànico, a l determinase polæs suæs characterìsticæs
haber pouco de camudar por adaptarse a læs eternæs fluctuaçones de
cada momento?
La experiencia pràctica de los imprehendedores, ta unde you la conhoça, nun sofhita essa presumpçon ampliamente acceitada. Polo mènos næs stayes que son competitivæs — & solo essæs stayes valen de patron n esta qüestion — el lhabor d'impedir txubi' los costos requier una lhuîtha constante, absorbiendo gran parte la fhuœrça l administrador. Ye fàcile pa l administrador inefficiente gasta' læs pequenhæs sobræs unde salen los beneficios; ye una constante de la experiencia impresarial que, cun læs mesmæs condiçones tèchnicæs, la mesma producçon se fhaiga dientro d'una gamma enorme de costos — solo q'esso nun se conhoç tampouco mal a penæs polos que studiæn economìa. La propria porfìa — cumo freqüentemente se declara polos productores & tèchnicos — de tene' l auctorizaçon d'egua' los proyectos sin consideraçones financieiræs ye un marca eloqüente de la fhuœrça q'essos factores imprimen a l sou trabayu diariu.
Un de los motivos de la creciente impossibilidà de los economistas pa cun læs constantes pequenhæs modificaçones q'eguæn el total de l movemiento econòmico ye probable se'l fheithu d'andar elhos cada vez mas cun preoccupaçones por datos statìsticos, q'apurren un perfil mũîtho mas stable de la economìa que læs pequenhæs oscilaçones diariæs. Ente tanto, la relativa stabilidà de los grandes datos statìsticos nun se ye a explicar — cumo los statìsticos freqüentemente quieren fhaer tragar — polæs "rieglræs de læs grandes cifræs" ou pola mutua compensaçon de pequenhæs alteraçones aleatoriæs. La cifra los elementos cun q'elhos lhidiæn nun ye tan grande cumo pa produzir essæs fhuœrçæs accidentales stabilidà. L incessante fluxu bienes & servicios caltien-se por apaños que s'andæn deliberando & que son constantes, tamien por nuœvæs decisionæs que se tomæn diariamente a la vista de circumstanciæs que se disconhociæn ta l dìæ anterior, tamien pola decision de B d'intrar na scena quando A ya nun effectua l sou papel. Quantos & mas la mas grande & mas mechànica de læs fàbricæs sige adelantrando n gran parte por causa d'un ambiente que y ye a subministar todæles suæs demandæs imprevistæs: nuœvæs teyæs pa l teithu, papel pa los documentos, & todolos mil & un typos de preseos que nun produz la propria fàbrica, ma si se quier continuar funccionando, tienen falta ser facilmente disponibles in mercau.
N essi intre, hei da curtio observar que l typu conhœcemiento de que se tratariæ ye d'un typu que pola suæ propria naturaleza, nun ye a transponese n datos statìsticos & que por esso, nun se ye a collocar so disposiçon d'un mandu central que dirà deliberar a partir de datos statìsticos. læs statìsticæs q'essa auctoridà habriæ utilizar naceriæn exactamente de læs abstracçones de læs pequenhæs differenciæs ente læs cousæs, axhuntando-se cumo si fhueren elementos d'un solu typu cousæs cun differentes characterìsticæs de local, qualidà & mas outræs characterìsticæs particulares, que seriæn bien importantes por tomar una decision specìfica. Conseqüentemente, planificaçon central que se basa n informaçones statìsticæs, pola suæ propria naturaleza nun considera directamente læs circumstanciæs de tiempu & local, teniendo falta d'atopar daquè maneira por deixa' læs decisiones a daquien que stea n sitiu.
V
Si se podier convenir que l problema econòmicu de la sociedà ye polo bàsico una qüestion d'adaptase aìna a los cambios de læs circumstanciæs particulares de tiempu & local, paheç ser evidente que por conseqüencia læs decisiones fundamentales tienen que se deixar a cargo de personæs familiarizadæs cun essæs circumstanciæs, que podian conhœcer directamente los cambios relevantes & los recursos immediatamente disponibles si tienen que lhidiar cun elhos. Nun se puœde sperar ser essi problema resuœltu pola transmission de todu essi conhœcemiento a una direcçon central que, spuœis d'integrar pante si todu essi Saber, diffunda un mandau. Tien-se falta d'una decentralizaçon por podese solo ansì garantir que s'utiliza aìna l conhœcemiento de læs circumstanciæs particulares de tiempu & local. Non obstante la persona que stea n dientro d'una situaçon particular nun ye quien a tomar decisiones cun base solo nel sou conhœcemiento de fheithos relativos a la suæ sphera immediata, puœis, magar ser esti conhœcemiento ìntimo, tien tamien limitaçones. Pœr outra parte, persiste l problema de como trespassar a esta persona informaçones abondæs a fin de ser a concasa' læs suæs decisiones cul patron commun de cambios de l systema econòmicu cumo si fhuer un todo.
De quanto Saber tien falta esta persona pol amor de ser exitosa n esto?
Qualos de los actos alhende l sou horizonte immediatu de conhœcemiento seran relevantes na suæ decision immediata, & como de bien tien esta persona que conhœcer essos actos?
Practicamente nun ha hi nada que passe nel mundo que nun podia influyi' la decision que tien falta tomar. Solo que nun tien falta conhœcer essos actos por si mesmos, nin precisa conhœcer todolos sous effeitos. Pante esta persona, nun ye importante saber por que un ciertu typu tornielhu anda getando-se mas n una campaña de producçon specìfica, ou por que læs fardelæs de papel son mas facilmente disponibles que læs fardelæs de tela, ou por que trabayadores que se specializen in cousæs ou màchines specìficæs momentaneamente tornarun-se diffìciles d'atopar. Todo lo q'esta persona tien falta saber ye como mas ou mènos ye de dìfficil la captaçon de ciertæs cousæs cun relaçon a outræs cousæs que tamien y interessn, ou si la demanda por outræs cousæs que produz ou usa anda mas ou mènos apurada. Elha siempres anda preoccupada cun la importancia relativa de cousæs particulares, ente tanto los factores q'alteren essa importancia relativa nun y interessæn de fhorma dala, excepto na mesura de los proprios effeitos que se causen næs cousæs concretes de l sou ambiente.
Ye n relaçon a esso q'aquelho que tyamei "càlculu econòmicu" nos adiuda, a lo mènos por pahecese-y, a intender como esti problema podia resolvese — de facto cumo ya vaî siendo resuœltu — pol systema precios. Egual si existier una ùnica mente controladora que dominare todolos datos so un systema econòmicu pequenhu & restrictu, nun se diriæ dar a l trabayu d'arrepassar todælæs relaçones ente fines & medios que talvez podieren ser affectadæs cada vez que daquè retoquin nel repartu recursos se fhexzier. De fheitho, una de læs grandes contribuçones de la razon pura de la eleiçon ye demonstrar conclusivamente que mesmamente una ùnica mente omnisciente solo podriæ resolver essi typu problema cun la construcçon & la constante utilizaçon de taxæs d'equivalencia (ou "valores" ou "taxæs lhindeiræs de contribuçones de substituçon"), esto ye, pola attribuçon d'un indiç numèricu a cada typu recursu que n sin derivase de propriedà dala d'essa cousa n particular, indagora reflectare ou condensare la suæ relevancia na structura total de los medios & fines. Pante cada pequenha variaçon, mal tenriæ que considerar essos ìndices quantitativos (ou "valores"), nos que se concentrariæ la informaçon relevante; & a l acopla' læs quantidahes una por una, podriæ arreorganizar todolos elementos in sin tener falta arretomar todu l puzzle de magar l intamu, nin tener falta aparar a cada etapa por analyzar nœvamente todolos elementos & læs suæs ramificaçones.
Basicamente, n un systema nel que l conhœcemiento de fheithos relevantes anda disperso ente mũîthæs personæs, los precios valen de cordinadores ente læs differentes acçones de variæs personæs de la mesma fhorma que los valores subiectivos adiudariæn a aquelha mente omnisciente a cordina' læs differentes partes de l sou plan. Val la pena contemplar pœr un intre un exemplo per simple & commun de l systema precios n acçon por ver da exacto lo que ye a fhazer. Supponèi pœr un instante que, ayures nel mundo, una nuœva opportunidà d'usar daquè materia prima apaheç — vamus garra'l stanho d'exemplo — ou que daquè de læs fhontes de stanho se tenga eliminada. Pa l nuœssu exemplo nun importa — & ye per significativo que nun importe — quala d'essæs duæs causæs augmentarun la excassez de stanho. Todo lo que los usuarios de stanho tienen falta saber ye que parte l stanho q'avezabæn consumir, gasta-se hagora cun mas proveithu ayures &, por decurrencia d'esto, necessitæn ser mas econòmicos nel sou usu.
Nun fhai falta nin que bøna parte d'elhos sabia u essa demanda nacîu primeiro, nin mesmo pol amor de que diran afhorrar essos recursos. Val que delhos sabian directamente de la existencia de la nuœva demanda & que y transfieran recursos, q'outræs personæs arreparen nel vazio que se crehou & actùen completando-lo cun recursos d'outræs fhontes, & intos l effeitu dirà aìna sparcise pœr todu l systema econòmicu, influenciando non solo n todolos usos de l stanho, ma tamien nos usos de los sous substitutos, & de los substitutos d'essos substitutos, ansì cumo na offerta de todæles cousæs fheithæs de stanho, & na de los substitutos d'esses cousæs & ansì successivamente; & todo esso occurre sin sabe' la gran mayorìa d'aquelhos que realizen essæs substituçones nada sobre la causa primeira d'essos cambios. El todo actùa cumo si fhuer un ùnicu mercau, solo q'esso nun occurre por poder cada un de los sous miembros analyzalo cumo un todo, occurre por tene'l campu limitau de la vision que cada un algama abondo pa communicar, pœr innùmeros intermediarios, la informaçon relevante a todos. El meru fheithu d'haber un precio pa cada bien — ou, meyor ditho, d'acoplase l precio local de cierta fhorma cul costu de transportalu a essi sitiu, & ansì successivamente — trahi la mesma soluçon q'una ùnica mente dotada de todæles informaçones algamariæ (magar mal ser una hypòthesis a penæs), indagora stando verdaderamente dispersæs essæs informaçones ente todælæs personæs que s'involucræn nel processu.
VI
Ha-se intende'l systema precios cumo un mechanismu transmission d'informaçones por poder intende' la suæ verdadeira funcçon — una funcçon que cumplre evidentemente cun mènos perfecçon a l dise tornando los precios mas inflexibles (quantos & mas a l tornase los precios indexahos extremamente inflexibles, læs fhuœrçæs que normalmente actuariæn causando cambios de precio remanecen actuando, exerciendo una influencia considerable nos cambios n outros aspeitos de los contractos). El principal aspeitu d'essi systema ye la economìa l Saber cun q'opera; ou n outros tèrminos, ye como de pouco los participantes individuales necessitæn saber por ser quien a toma' læs decisiones correctæs. De fhorma abreviada, pol amor d'un ciertu typu sýmbolu, solo la informaçon mas essencial se transmitte, & mal pante aquelhos que s'interessæn n elha. Nun seriæ solo una metàphora dizir que l systema precios ye typu caxa supermercau, ou typu systema telecommunicaçones que mal deixæn a los productores individuales apenæs observa'l movemiento dalgunos factores — de l mesmu xheytu q'un tèchnico ye a concentrase solo næs consolæs dalgunos monstradores — adaptando læs suæs actividahes a læs alteraçones q'elhos conhœcen solo a partir de lo que s'amuœsa pœl movemiento de los precios.
Evidentemente, essos arreglos egual nunca diran ser "perfeitos" na orientaçon de perfeiçon que los economistas utilizæn nos anàlyses de l balance econòmicu. Ente tanto, dà-mi la lherça de que la zuna theòrica d'abordar cada problema cun la presumpçon de conhœcemiento mas ou mènos perfeito por parte de quasj que todolos que s'involucræn quasj que nos cegare de la verdadeira funcçon de l mechanismu precios, lhevando-nos a applicar de fhorma inganhosa patrones que nun s'adeqùæn xhulgando la suæ efficiencia. Ye formidable que n una situaçon na q'ha hi excassez d'un typu materia prima, in sin dar dal mandau, in sin saber ma un piñu personæs de la causa d'essa excassez, dezenes de milhares de personæs de læs que læs identidahes nunca se conhœceran, quantos & mas tres meses d'investigaçon, intamæn intos utilizar essa materia ou los sous subproductos de maneira mas econòmica; ou sea, todæs elhæs intamæn actuar na direcçon correcta. Esto, por si mesmo, ye formidable abondo; egual que, n un mundo d'incertezæs constantes, non todo podia organizase tan perfeitamente cumo pa caltener constantes læs suæs proporçones sol mesmu nivel que se considera "normal".
Usei deliberadamente la pallabra "formidable" por cutir a l lleitor & fhazelu arretirase de la complacencia cun la que s'afhai a dar cumo cierto l funccionamiento d'essi mechanismu. Sou de l convincemiento que si esso fhuer la conseqüencia d'un proyectu humanu consciente, & si læs personæs orientadæs polos cambios de los precios soupieren tene' læs suæs decisiones una importancia mũîtho mayor que la realizaçon de los sous fines immediatos, intos essi mechanismu diba-se afhalagar cumo un de los mayores triumphos de la mente humana. El sou azar ye doblre: nin elho ye l fruîtu d'un proyectu humanu, nin læs personæs que s'orienten por elho s'afhaen a comprehender por que fhaen læs cousæs que son oblrigadæs a fhazer. Solo q'aquelhæs que clamen por una "direcçon consciente" — & que nun son a admittir que daquè sea a crease n sin una planificaçon (& de fheitho, sin mesmo daquien que lo comprehenda cumo un todo), q'algame resolver problemas que nòs mesmos nun podemus resolver conscientemente — tienen que s'alcordar de lo que vien: el problema ye precisamente como expandi' la extension de la utilizaçon de los recursos alhen de la extension de la comprehension d'una ùnica persona; & por tanto trata-se d'un problema de como administra' la necessidà d'un control consciente, & de como dar incentivos a fin de decidi' la xhente lo que pretende, sin daquien y dizir que fhaer.
El problema que s'anda tratando ende, de fhorma dala se refier exclusivamente a la economìa, puœis waña cabo quasj que todolos outros verdadeiros phenòmenos sociales, cumo la fhala & bøna parte la nuœssa herencia cultural, eguando de facto l problema central de toda la ciencia social. Cumo Alfred Whitehead dixeræ, in relaçon cun outra cousa, "Un truismu profundamente falsu, que se repite n todolos manuales & nos discursos de personæs eminentes, diz haber nòs de cultiva'l vezu de pensar no q'andamus fhaziendo. L oppuesto ye lo que ye verdadeiro. La civilizaçon adelantra a l augmenta' la cifra trabayos importantes realizables sin tener de pensar n elhos". Esso tien una profunda importancia nel campu social. Usæn-se constantemente fòrmulæs, sýmbolos & rieglræs que nun s'intiende que significæn, sì q'ansì pelos que se ye a tener accessu a conhœcemientos q'individualmente nun se dibæn tener. Creæn-se essæs pràcticæs & instituçones tomando cumo base los vezos & instituçones que s'amosarun bien exitosos næs suæs propriæs spheræs & que se tornarun la fundaçon pœr riba de la que s'eguou la civilizaçon.
El systema precios ye solo una d'esses creaçones que la xhente apprehendîu a usar (magar indagora star lhøñe de tenese apprehendido a usar perfeitamente) lhœw d'atopalu, quantos & mas inantea d'intendelu. Por elhi tornæn-se possibles, non solo la division de l trabayu, tamien la cordinaçon de recursos que se basen nos conhœcemientos que ya se divulgaræn ampliamente. Læs personæs a læs que yos presta ridiculizar qualquiera recommendaçon de que ye ansì que læs cousæs funccionæn, deformæn el nuœssu argumento a l insinuar andar diziendo nòs que ye por millagro q'un systema cumo talu se disinvolvîu spontaneamente, tornando-se l que meyor s'adeqùa a la civilizaçon moderna. Trata-se exactamente de lo contrario: la xhente ye a crear essa division de l trabayu na que la nuœssa civilizaçon se sofhita precisamente por atopar un mèthodu, tornando-la possible. Nel casu de q'esso nun occurrieræ, possible ye que tuvier spoxigaho un typu inteiramente differente de civilizaçon, talvez el "gubierno" de los fhoruños, ou outra cousa da fheitho inverosimil. Todo lo que se ye a dizir ye que t'hagora nun houbo quien produzir un systema alternativu u ciertæs characterìsticæs de l systema existente — que se respeitæn, mesmamente por quien lu attacca violentamente — sean a preservase, specialmente n relaçon a la capacidà individual de decidi' los sous fines &, conseqüentemente, de disponer lhibremente de læs suæs habilidahes & Saber.
VII
Por varios motivos, ye òptimo nun ser ya la necessidà l systema precios elemento discussion pante qualquier càlculu racional n una sociedà complexa, solo pante bandæs cun oppiniones polìticæs stremadæs. La thesis conforme a la que sin el systema precios nòs nun podriæmus preservar una sociedà basada n una division trabayu tan extensiva cumo la nuœssa, recibîu-se cun glrayidos de tsacota a l apresentala Mises venticinco anhos ha. Wœy los argumentos que delhos indagora apresentæn refutando esta thesis nun son ya exclusivamente polìticos, & esso crea una atmosphera mũîtho mas receptible a discussiones ponderadæs. Viendo Leon Trostky argumentando que l "càlculu econòmicu ye impensable sin læs relaçones de mercau"; xhurando l professor Oscar Lange a l professor Von Mises una statua màrmole nel futuro Directorio de Planificaçon Central, & arrediscobriendo l professor Abba P. Lerner a Adam Smith, emphatizando consisti'l proveithu essencial de l systema precios n induzir a la persona a fhazer aquelho que ye de l interes commun nel instante que busca realiza' los sous proprios interesses, intos, læs disconformidahes ya nun ye possible attribuyilæs a preconceitos polìticos. Los dissidentes restantes pahecen nidiamente differir d'essa posiçon por motivos puramente intellectuales &, mas particularmente, por causa de differenciæs de mèthodu.
Una declaraçon reciente de l professor Joseph Schumpeter nel sou "Capitalismo, socialismo & democracia" apurre un exemplo perfeito d'esses differences de mèthodu que tengo n cantu la mente. L auctor ye un de los economistas mas proeminentes ente aquelhos q'analyzæn el phenòmenu econòmicu a partir dalgun ramal de l positivismo. Pante sigo, essos phenòmenos grilhæn por conseqüencia de l mutuu effeitu q'exercen ciertæs quantidahes obiectivæs de bienes, quasj que cumo si nun houbier intervençon dala de mentes humanæs. Solo por causa d'essos presuppuestos, sou quien a comprehende' la declaraçon que vien — &, pante min, spantosa. El professor Schumpeter argumenta se' la possibilidà de càlculu racional n absencia d'un mercau pa los factores producçon, una decurrencia de la proposiçon theòrica pola que "los consumidores q'anden evaluando (demandando) los bienes de consumu ipso facto tamien anden evaluando medios de producçon q'entræn na producçon d'aquelhos bienes".[1]
Tomada litteralmente, essa declaraçon ye simplemente falsa. Los consumidores nun fhaen nada d'esso. Lo que l "ipso facto" de l professor Schumpeter probablemente significa ye cinca' la evaluaçon de los factores de produçon implìcita, ou que se deduz necessariamente, de la evaluaçon de los bienes de consumo. Solo q'esso tampouco ye verdadeiro. La implicaçon ye una relaçon racional que solo ye a affirmase cun certeza a partir de presuppuœstos pa l mesmu individuo. Ye evidente, ente tanto, nun depende' los valores de los factores de producçon exclusivamente de la evaluaçon de los bienes consumu, dependen tamien de læs condiçones de fornecemiento de los varios factores de producçon. Solo un ùnicu individuo que conhœcier todos essos factores simultaneamente podriæ incontrar una respuœsta derivada directamente d'essos datos. El problema pràcticu apaheç, ente tanto, precisamente por nun star essos datos nunca inteiramente disponibles pante una ùnica persona, & por ser necessaria, por conseqüencia, por resolver essi problema la utilizaçon de conhœcemientos dispersos ente variæs personæs.
El problema, por tanto, nun diba star de fhorma dala resuœltu si se demonstrare que todolos datos, si anduvieren disponibles pa una ùnica mente (cumo hypotheticamente andariæn pa l economista q'observare l problema), dibæn por si mesmos determina' la soluçon; inversamente d'esso, precisariæ-se demonstrar como una soluçon podriæ produzila la interacçon ente personæs que, individualmente, mal tienen conhœcemiento parcial d'elho a penæs. Presumir que todu l Saber podia ponese a disposiçon d'una ùnica mente, de maneira cumo se presume star disponible pante nòs, cumo economistas que se dedicæn a analyzar una qüestion, equival a scapar de l problema & menospreziar todo lo que ye importante & relevante nel mundo real.
Q'un economista de la statura l professor Schumpeter balte n tal armadiya por causa l ambiguidà que l tèrminu "dado" tien pante los incautos difficilmente podriæ considerase un simple error. Esto insinùa, de fheitho, que daquè ha hi fundamentalmente erroneo cun una approximaçon que da vezo disprezia una parte essencial de los phenòmenos cun los que s'ha lhidiar: la inevitable imperfecçon de l conhœcemiento humano & la necessidà decurrente d'un processu pol que l Saber se capte constantemente & se transfiera. Qualquiera approximaçon — cumo gran parte la economìa mathemàtica cun læs suæs variæs equaçones simultaneæs — que parta de l presuppuœstu de que l Saber de læs personæs correspuœnde a los fheithos obiectivos de cada situaçon, dirà systematicamente deixar a parte aquelho que ye l nuœssu principal lhabor explicar. Ando lhøñe de negar que, nel nuœssu systema, l anàlysis de l balance econòmicu tenga una actividà util q'imprestar, sì q'ansì quando tyega l puntu n q'offusca a los nuœssos principales intellectuales, fhaziendo-yos pensar que la situaçon que describo tien una relevancia directa na soluçon de problemas pràcticos, ya ye mas que la hora d'alcordanos de nun lhidiar essi typu d'anàlysis cul processu social de fhorma dala, & de nun ser esso ma una etapa preliminar na investigaçon de l problema principal.
[1] Schumpeter, Capitalismo, Socialismo & Democracia [Capitalism, Socialism, and Democracy (New York; Harper, 1942), p. 175]. El professor Schumpeter ye, avulta-mi, el responsable la creaçon de l mythu pol que Pareto & Barone tenriæn "resuœltu" el problema l càlculu econòmicu nel socialismo. Lo q'elhos & mũîthos outros fhexzierun fhoi solo enumera' læs condiçones que tenriæn que se satisfazer pa un repartu racional de recursos, & observar q'essæs condiçones yeræn essencialmente læs mesmes de l stau d'equilibrio d'un mercau competitivu. Esso ye inteiramente differente de saber como l repartu recursos, dependiendo de læs condiçones, ye a observase n pràctica. El propriu Pareto (de quien Barone practicamente apañou quasj que todo lo que teniæ de dizir), lhøñe de declarar tener resuœltu essi problema pràcticu, de fheitho, negou explicitamente poder resolvese n sin l auxilio læs rulæs. Vèi l sou Manuel d'èconomie pure (2d ed., 1927), pp. 233–34, ["Manual d'economìa pura"]. Los excerptos relevantes citæn-se n una traducçon anglesa a l intamu l mîou artìculu Socialist Calculation: The competitive 'Solution' ["Càlculu socialista: la 'soluçon' competitiva"] in Economics, New Series, Vol. VIII, No. 26 (May, 1940), p. 125.].
.jpg)
