21.12.21

El Trumphu (Clarice Lispector)



 

El reló dá læs nuœve horæs. Un Cutir altu, sonoru, segiendo-lu una mayuœlada suave, un echo. De puœis, el silencio. La clara mantsa de sol extiende-se a dulces pel tapin de l quintanal. Vien txubiendo pela muria vermeya de la casa, fhaziendo brilha’ la bilorteira n mil lhuzes d’orpin. Alcuœntra una abertura, la feniestra. Caltria. & Apodera-se de repente de la stancia, burllando la curia de la cortina leve.
Luísa remaneç immóbile, extendida n riba de læs sábanæs arrevuœltæs, el pelo que se spurre pel cabeçal. Un braçu acá, outru alhá, crucificada pola canseira. El calor de l sol & la suæ claridá intse l quartu. Luísa zarramica. Ingrifa l sobreceyu. Fhai un sparaban cun la bouca. Abre los wœyos, finalmente, & afhita-los in teithu. A dulces el díæ vaî-yi caltriando pel cuœrpu. Ascuîtha un barulhu de fhuœyæs secæs pisadæs. Passos lhongos, minudos & prisiegos. La recielha cuœrre pela strada, piensa. Da nuœvo, el silencio.
Divierte-se un momento ascuîthando-lo. Ye absoluto, cumo de muœrte. Naturalmente por sta’ la casa arretirada, bien apartada. Sí q’ansí… & aquelhos barulhos familiares de cada mañana? un Sonar de passos, risadæs, Tilintar de vasar, q’annunciæn la naçon de l díæ n suæ casa? Sele y vien a la cabeça la idea de sabe’ la razon de l silencio. Aparta-la, non obstante, cun obstinaçon.
De repente los sous wœyos medræn. Luísa afhaya-se sentada na cama, cun un respigu pel cuœrpu todu. Mira cun los wœyos, cun la cabeça, cun los nervios todos, la outra cama de la stancia. Cinca valreira. Alça l cabeçal verticalmente, sofhita-se n elhi, la cabeça inclinada, los wœyos piesllos.
Ye verdá, intos. Rememora la tarde anterior & la nœithe, l atormentada & lharga nœithe que segieræ & se prolongaræ ta la madrugada. Elhi martsou, anœithe de tarde. Lhevou cun sigo læs maletæs, læs maletæs que mal ha duæs selmanæs venieræn festivæs cun carteles de Paris, Milano. Lhevou tamien a l criau que venieræ cun elhos. El silencio de la casa quedou explicaho. Elha cincaba sola, de magar la suæ partida. Riñieræn. Elha, calhada, de cara a elhi. Elhi, l intelectual finu & superior, vociferando, acusando-la, ãpuntando-la cul deu. & Aquelha sensaçon ya experimentada de læs outræs vezes quando riñíæn: si martsa, you muœrro, you muœrro. Ascuîthaba indagora læs suæs pallabræs.
“– Tu, tu me prindæs, m’annichilæs! Guarda l tou amor, da-y-lu a quien lu quiera, a quien nun tenga que fhazer! Intiendes? Sí! De magar que te conhoço nun produzo mas nada! Siento-me incadenau. Incadenau a los tous procuros, a læs tuæs cariciæs, a l tou zelo excessivo, a ti mesma! Abomino-te! Piensa bien, abomino-te! You…”
Essæs explosiones yeræn freqüentes. Habíæ siempre la minaça de la suæ partida. Luísa, cun essa pallabra, transformaba-se. Elha, tan intsida de dignidá, tan irónica & segura de sigo, supplicaræ-y que quedare, cun tala pallidez & alhouriu na cara, que læs outræs vezes elhi accedieræ. & La felicidá invadíæ-la tan intensa & clara, que la arrecompensaba de lo que nunca s’afiguraba que fhuer una humilhaçon, pero q’elhi y lo fhazíæ ver cun argumentos irónicos, q’elha nin ascuîthaba. Aquelha vegada elhi s’intsiparæ, cumo næs outræs, quasj que sin motivu. Luísa interrumpieræ-lu, dizíæ elhi, nel intrin unde una nuœva idea wañaba, luminosa, nel sou cerebro. Partieræ-y la inspiraçon nel instante exactu n q’elha intamaba manifestase, cun una phrase fata sobre l tiempu, & terminando cun un detestable: “nun ye, vida?” Dixo tener falta de condiçones propriæs a fin de produzir, por contina’ la suæ novela, segada lhœw d’intamu por una incapacidá absoluta de concentrase. Martsaræ unde alcontraba “l ambiente”. & La casa quedaræ n silencio. Elha cincada n quartu, cumo si yi tuvieren extrahida de l sou cuœrpu l alma toda. Sperando velu apahecer de vuœlta, inquadrase na moldura de la puœrtæ la suæ figura viril. Ascuîtharíæ-lu dizir, los antsos costaços q’amaba arrespigando-se n una risada, que todo nun passaba d’un trebeyu, d’una experiencia pol amor d’inserila n una tyana l lhibru.
Læs explosiones yeræn freqüentes. Habíæ siempre la minaça de la suæ partida. Luísa, cun essa pallabra, transformaba-se. Elha, tan intsida de dignidá, tan irónica & segura de sigo, supplicaræ-y que quedare, cun tala pallidez & alhouriu na cara, que læs outræs vezes elhi accedieræ. & La felicidá invadíæ-la tan intensa & clara, que la arrecompensaba de lo que nunca s’afiguraba que fhuer una humilhaçon, pero q’elhi y lo fhazíæ ver cun argumentos irónicos, q’elha nin ascuîthaba. Aquelha vegada elhi s’intsiparæ, cumo næs outræs, quasj que sin motivu. Luísa interrumpieræ-lu, dizíæ elhi, nel intrin u una nuœva idea wañaba, luminosa, nel sou cerebro. Partieræ-y la inspiraçon nel instante exactu n q’elha intamaba manifestase, cun una phrase fata sobre l tiempu, & terminando cun un detestable: “nun ye, vida?” Dixo tener falta de condiçones propriæs a fin de produzir, por contina’ la suæ novela, segada lhœw d’intamu por una incapacidá absoluta de concentrase. Martsaræ unde alcontraba “l ambiente”. & La casa quedaræ n silencio. Elha cincada n quartu, cumo si yi tuvieren extrahida de l sou cuœrpu l alma toda. Sperando velu apahecer de vuœlta, inquadrase na moldura de la puœrtæ la suæ figura viril. Ascuîtharíæ-lu dizir, los antsos costaços q’amaba arrespigando-se n una risada, que todo nun passaba d’un trebeyu, d’una experiencia pol amor d’inserila n una tyana l lhibru.
Sí q’ansí l silencio prolongaræ-se infinitamente, mal francio a penæs pol sussurru monótonu de l beilhouîru. La nœithe sin lhuna invadieræ a l pouco la stancia. L oral frescu de xhunho fhazíæ-la arrespigar.
“Martsou”, pensou. “Martsou.” Nunca y pahecieræ tan intsida de xacíu essa expression, magar ya tenela visto bien de vezes næs novelæs d’amor. “Martsou” nun yera tan simple. Arrastraba cun sigo un vazio immenso na cabeça & n peithu. Si ende cutieren, afiguraba-se, sonaba metálico.
Como diba vivir hagora? Introgaba-se subitamente, cun una calma scomanada, talque si se tratare de qualquiera cousa neutra. Repetíæ, repetíæ siempre: & hagora? Cruzou cun los wœyos el quartu n tenieblræs. Torcîu l commutador, buscou la roupa, el lhibru de cabeceira, læs traçæs d’elhi. Nada quedaræ. Assustou-se. “Martsou.”
Arrevolvieræ-se na cama horæs & horæs & l suœnhu nun venieræ. De madrugada, smolrecida pola velea & pol dolor, los wœyos ardientes, la cabeça pesada, baltiou n una media inconsciencia. Nin la cabeça deixou de trabayar, percepçones, læs mas alhouriadæs, tyigabæn-y a la mente, mal a penæs esboçadæs & ya snidiosæs.
Sonæn læs onze horæs, lhargæs & arrepousadæs. Un páxaru dá un glrayidu agudu. Todo s’immobilizou de magar anœithe, piensa Luísa. Remaneç sentada na cama, stupidamente, sin saber que fhazer. Afhita los wœyos n una marinha, in colores frescos. Nunca vieræ awa cun tala impression de liquidez & mobilidá. Nin nunca notaræ l quadru. De repente, cumo un dardu, mancando agudu & profundu: “Martsou.” No, ye mentira! Alça-se. Claramente s’intsipou & fhoi dormir a la stancia contigua. Cuœrre, imburria la puœrtæ. Valreiro.
Vaî a la mesa u trabayaba, arrevuœlve febrilmente los diarios q’abandonou. Egual deixou daqué nota, diziendo, por exemplo: “Magar todo, you t’amo. Vuœlvo mañana.” No, wœy mesmo! Mal atopa a penæs una fhuœya papel de l sou quadernu notæs. Torna-la. “Lhevo sentau duæs horæs seguramente & nun fhui indagora a afhita’ l attençon. Sí q’ansí, a l mesmu tiempu, nun la afhito n dala cousa de lo que m’arrodia. Tien snalæs, sí q’ansí nenyures nun se pousa. Nun sou a scribir. Nun sou a scribir. Cun estæs pallabræs arrefrego n una tyaga. La miæ mediocridá ye tan…” Luísa interrumpe la lleitura. Lo q’elha siempre sentieræ, vagamente solo: mediocridá. Queda absorta. & Sabíæ-lo elhi, intos? Que impression de flraqueza, de pusilanimidá, n aquel simple papel… Jorge…, murmura debilmente. Quexhier nun tener visto aquelha confession. Sofhita-se na parede. Silenciosamente tyora. Tyora ta sentise suœlta.
Vaî ta l bañal & arremuœya la cara. Sensaçon de frescura, disafhuœgu. Anda sconsonhando. Anima-se. Trença l pelo, prende-lo n riba. Arrefrega la cara cun xabon, ta senti’ la piel nidia, brilhante. Mira-se a l speyo & paheç una scolina. Busca l pinta-lhabios, sí q’ansí alcuœrda-se a tiempo de que ya nun ye necessario.
Nel comedor andaba a scuræs, húmida & afhogada. Abre læs ventanæs d’una vez. & La claror caltria n un ímpetu. L aire nuœvu entra aína, toca n todo, ondula la cortina clara. Avulta que ta l reló bate mas vigorosamente. Luísa queda un pouco surprehesa. Ha hi tantu incantu n essa stancia allegre. N essæs cousæs de súbito aclaradæs & arrevivecidæs. Inclina-se pela ventana. A visiego d’essos árboles n avenida, terminando alhalantron na strada vermeya de fholha… Da veres nada d’esso notaræ. Siempre vivieræ ende cun elhi. Elhi yera todo. Solo elhi existíæ. Martsaræ. & Læs cousæs nun andabæn de l todo destitutæs d’incantu. Teníæn vida propria. Luísa passou la mano pela tiesta, queríæ aparta’ los pensamientos. Cun elhi apprehendieræ la tortura de læs ideæs, afhundando-læs næs minores partículæs.
Preparou café & tomou-lo. & N nun teniendo nada que fhazer & temiendo pensar, apañou unæs pieçæs de roupa sporridæs a l verde por lhavar & fhoi pa l fhundu l quintanal, u habíæ un gran tanque. Arregaçou læs mangæs & los pantalones de l piyama & intamou arrefregalæs cun xabon. Ansí inclinada, moviendo los braços cun vehemencia, mordiendo l lhabiu inferior pol sfhuœrçu, sangre pulsando-y fhuœrte n cuœrpu, surprehendîu-se a si mesma. Aparou, disingrifou la tiesta & cincou mirando de frente. Elha, tan spiritualizada pola compañía d’aquel home… Avultou-y ascuîtha’ la suæ risa irónica, citando Schopenhauer, Plato, que pensaræn & pensaræn… un oral dulce arrespigou-y l lhanuxin de la nuca, secou-y la spuma nos dedos.
Luísa terminou l lhabor. Arrecendíæ toda a l odor ásperu & simple de l xabon. El trabayu dieræ-y calor. Mirou a l canhu grande, xirgando awa límpido. Sentíæ un calor… Subitamente biltou-y una idea. Sacou la roupa, abrîu l canhu ta l fin, & l awa xhelaho corrîu-y pel cuœrpu, arrincando-y un glrayidu de frío. Aquel bañu improvisau fhazíæ-la rir de prestoso. Dende la suæ banheira dominaba una vista fantástica, so un sol ya ardiente. Un intre cincou seria, immóbile. La novela inacabada, la confession alcontrada. Cincou absorta, una ingurria na tiesta & n cantu los lhabios. La confession. Pero l awa corríæ-y xhelaho pœr riba l cuœrpu & arreclamaba-y ruidosamente l attençon. Un calor bønu ya y circulaba næs venæs. De repente, tuvo un Sorrir, un Pensar. Elhi tornaríæ. Elhi tornaríæ. Mirou a l rodiu sou, la mañana perfeita, arrespirando profundamente & sentiendo, quasj que cun fhueîro, el coraçon bater cadenciau & intyenu vida.
Un tebiu rayu de sol involvîu-la. Rîu. Elhi tornaríæ, por ser elha la mas fhuœrte.

Fhønte

No comments: